Na rynku książki dziecięcej i młodzieżowej w dalszym ciągu panuje moda na tytuły detektywistyczne. Jakie najlepsze pozycje ukazały się w pierwszej połowie 2019 roku?
Miejsce 5 – Detektyw Erik Vogler i zbrodnie białego króla
Tytułowy główny bohater to introwertyk i mający skłonności do popadania w panikę maniak czystości. Gdy nieoczekiwanie trafia pod opiekę apodyktycznej babci, chłopcu zdaje się, że zaczyna prześladować go duch zamordowanej nastolatki. Czyżby Eric faktycznie popadał w paranoję?
Szczerze mówiąc, po zobaczeniu okładki książki Beatriz Oses Garcíi, podświadomie spodziewałam się tytułu skierowanego do dzieci lub młodych nastolatków. Okładkowy blurb „Dla starszych fanów Lassego i Mai” i trójwymiarowy rysunek Erika sprawiają dość niewinne wrażenie. Tymczasem autor serwuje czytelnikowi fabularną scenerię rodem z horroru: tytułowe zbrodnie białego króla bardziej przypominają sceny rodem z kryminału niż detektywistyczne zagwozdki dotyczące lekkich wykroczeń. Dużym plusem tego tytułu są intertekstualne odwołania do literatury i sztuki – traficie tu między innymi na schubertowską Śmierć i dziewczynę czy na wiersz Goethego Taniec śmierci. Dodatkowo, co ciekawe, Eric podążając tropem mordercy trafia do Biblioteki Publicznej w Bremie – i to właśnie ona okazuje się być kluczem do rozwiązania zagadki.
TYTUŁ: Detektyw Erik Vogler i zbrodnie białego króla
AUTOR: Beatriz Oses García
TŁUMACZ: Joanna Zeler
WYDAWNICTWO: Akapit Press
ROK WYDANIA: 2019
LICZBA STRON: 144
Miejsce 4 – Zagadka Królowej Myszy
„Znikające obrazy, pojawiające się wieczne pióra…” – niespodziewanie nudna wizyta w muzeum Olgi Boznańskiej przeradza się w detektywistyczną przygodę. Udział w rozgrywce biorą główni bohaterowie serii Marty Guzowskiej (Piotrek, jego siostra, Jaga i szczur, Sherlock) oraz czwórka podejrzanych. Kto odpowiada za kradzież Dziewczynki z chryzantemami? Które tropy okażą się właściwe? I wreszcie, czy zaginiony obraz się odnajdzie?
Trzecia z serii książka Guzowskiej to właściwie detektywistyczna, oparta na metodzie dedukcji zagadka – małych czytelników aktywizują pomocnicze pytania, które wyróżnione zostały na zielonym tle i które pozwalają samodzielnie odkryć sprawcę. Dodatkowo Zagadka królowej myszy. Detektywi z Tajemniczej 5 jest atrakcyjnym wprowadzeniem w świat sztuki – dzięki tej powieści można dowiedzieć się m.in. czym właściwie jest fałszerstwo, autoportret czy kopia. Ten tytuł ucieszy nie tylko miłośników tajemnic, ale także wszystkich lubiących twórczość i sylwetkę Olgi Boznańskiej – znajdziecie tu bowiem jej biogram oraz wplecione w zagadkę fakty z życia artystki.
TYTUŁ: Zagadka królowej myszy. Detektywi z Tajemniczej 5
AUTOR: Marta Guzowska
ILUSTRATOR: Agata Raczyńska
WYDAWNICTWO: Nasza Księgarnia
ROK WYDANIA: 2019
LICZBA STRON: 144
Miejsce 3 – Czwórka z Baker Street
Mali włóczędzy – dzieci kręcące się w okolicach najbardziej znanej w literaturze detektywistycznej ulicy – co jakiś czas wspierają działania Sherlocka Holmesa, wysyłającego ich na przeszpiegi. Gdy mistrz dedukcji wyjeżdża na kolejną misję, a sympatia jednego z chłopców zostaje porwana, dzieci same muszą wkroczyć do akcji. Przygoda trójki wesołków nieoczekiwanie zamienia się w znacznie poważniejsze tarapaty…
W serii autorstwa Jeana-Blaise’a Djiana, Oliviera Legranda, Davida Etiena ukazały się dotychczas dwa tomy: Tajemnicze porwanie (t. 1) i Sprawa Rabukina (t. 2). Te inspirowane Doyle’owską serią opowieści wydane są w formie komiksów i przeznaczone dla nastolatków. Przygody głównych bohaterów – Billy’ego, Charliego i Czarnego Toma – mają miejsce na zatłoczonych londyńskich ulicach, w ciemnych zaułkach oraz w obskurnych tawernach, a przestępcy w nich przebywający nie przebierają w środkach. Co ciekawe, tłem fabularnej akcji jest angielskie społeczeństwo epoki wiktoriańskiej – autorzy pokazuja również jego problemy i rozwarstwienie. W szacie graficznej komiksu dominuje przerysowana, przypominająca animację rysunkową konwencja, utrzymana głównie w odcieniach brązu. Polecam ten komiks zwłaszcza młodzieży i dorosłym, zafascynowanym tekstami autora Studium w szkarłacie.
TYTUŁ SERII: Czwórka z Baker Street
AUTOR: Jean-Blaise Djian, Olivier Legrand
ILUSTRATOR: David Etien
TŁUMACZ: Ernest Kacperski
WYDAWNICTWO: Egmont
ROK WYDANIA: 2019
LICZBA STRON: 56
Miejsce 2 – Przekręt na Van Gogha
W jednej z sal Narodowej Galerii Sztuki w Waszyngtonie zostaje znaleziony zagubiony nastolatek – wydaje się, że chłopak utracił pamięć. Kim jest ten młody człowiek? Co robił w muzeum? W toku intrygi okazuje się, że gra toczy się o wysoką stawkę, a jego pamięć może zaważyć na wielomilionowej transakcji…
Raczej nie można skarżyć się w przypadku powieści Derona R. Hicksa na nudę – akcja jest tu naprawdę dynamiczna, można odnieść wrażenie, że właściwie przez całą powieść trwa ciągły pościg. Poza wręcz filmowymi zwrotami akcji niewątpliwie największą atrakcją podczas lektury tej książki jest możliwość skanowania zamieszczonych w niej kodów QR za pomocą tabletu bądź smartfonu. Na stronie obok poszczególnych fragmentów historii znajdują się wydrukowane kody. Po ich zeskanowaniu ukazują się obrazy, odnoszące się bezpośrednio do treści książki. Przekręt na van Gogha bardzo dobrze się czyta, a dodatkowo lektura powieści zabiera nastolatków w interaktywną podróż do świata sztuki.
TYTUŁ: Przekręt na Van Gogha
AUTOR: Deron R. Hicks
TŁUMACZ: Maria Kabat
WYDAWNICTWO: Widnokrąg
ROK WYDANIA: 2019
LICZBA STRON: 344
Miejsce 1 – Znikający stopień
Moim detektywistycznym numerem jeden jest kontynuacja serii Maureen Johnson, przedstawiająca historię zbrodni popełnionej w latach 30. ubiegłego wieku w Akademii Ellinghamów oraz współczesnych nastolatków, badających tę sprawę. Do bohaterów przedstawionych w Nieodgadnionym w drugim tomie dochodzą nowe postacie (m.in. wzięta profesor, z którą Stevie będzie miała okazje współpracować oraz jej młody sympatyczny krewny). Autorka stopniowo dozuje odbiorcy lekturową przyjemność – poznajemy wreszcie sprawcę, Nieodgadnionego, ale wciąż niewiele wiemy o konsekwencjach tamtych wydarzeń: pisarka zostawia je sobie niewątpliwie na deser, jakim będzie tom wieńczący serię.
Znikający stopień jest powieścią, z której bije uwielbienie dla literatury detektywistycznej i biblioteki: bohaterowie Johnson kochają książki, a egzemplarz Studium w szkarłacie pozostaje wciąż istotnym rekwizytem fabularnym. Żeby nie psuć Wam zabawy, nie zdradzę, dlaczego wiąże się on z rozwiązaniem zagadki – niemniej jednak sposób, w jaki go oznakowano, możecie wykorzystać w pracy z młodzieżą. Specyficzny klimat akademii, tajemnicza zbrodnia sprzed lat i wciąż niewyjaśnione współczesne wypadki sprawiają, że w okolicach dwusetnej strony, naprawdę trudno oderwać się od lektury. Jeżeli przegapiliście Nieodgadnionego i Znikający stopień, koniecznie sięgnijcie po tą sagę – bo jak mówi Stevie, „przed bibliotekarką nic się nie ukryje”.
TYTUŁ: Znikający stopień
AUTOR: Maureen Johnson
TŁUMACZ: Paweł Łopatka
WYDAWNICTWO: Poradnia K
ROK WYDANIA: 2019
LICZBA STRON: 416
Lustrzane inspiracje
Każda z moich propozycji zainspiruje edukatora do zorganizowania dla dzieci detektywistycznych zajęć. Przypuszczam, że najwięcej frajdy sprawi młodym ludziom skanowanie kodów – darmowe aplikacje, które możecie wykorzystać to np. Skaner Kodów QR i Kreskowych czy Free QR Scanner.