Świąteczne piosenki, ozdoby, zapachy… Kiedy centra handlowe i ulice miast zaczynają wypełniać mikołajkowo-bożonarodzeniowe dodatki, również na księgarskie półki wkrada się gwiazdkowa tematyka. Oto krótki przegląd ciekawych tytułów dla dorosłych oraz małych czytelników, na które warto zwrócić uwagę.
Dla każdego coś świątecznego
Wśród wybranych przeze mnie pozycji znajdziecie mikołajkowo-bożonarodzeniową alternatywę dla każdego. Są tu tytuły dla przedszkolaków (Basia i zwierzaki), teksty dla starszej grupy dzieci (Złota gwiazdka oraz Hania Humorek i Smrodek. Świetne święta), beletrystyka dla miłośniczek powieści obyczajowych (Okruchy dobra i Dwanaście życzeń) oraz fanów kryminału (Zabójczy mróz). Zdecydowałam się również na dwa wyjątkowe tytuły: niekomercyjne wydanie Kominiarza na święta oraz niekonwencjonalną historię dla dzieci, napisaną z dużym przymrużeniem oka przez samego… Jo Nesbø. Zapraszam do lektury.
Zbrodnia w zimowo-świątecznym entourage‘u – Zabójczy mróz
Kontynuacja bardzo dobrego kryminału, rozpoczynającego serię o kanadyjskim nadinspektorze, Armandzie Gamache’u. Tym razem malownicze kanadyjskie miasteczko opanował szał świątecznych przygotowań. Coroczny mecz curlingu, gorączkowe poszukiwania prezentów, migoczące na ulicach ozdoby – to wszystko wypełnia przestrzeń i czas dobrze znanych z Martwej natury bohaterów. Gdy mieszkańcy spokojnego Three Pines są zajęci przygotowaniami, ktoś opracowuje plan zbrodni doskonałej…
„Warstwa niepokalanej bieli była jednocześnie piękna i niebezpieczna”
Louise Penny w Zabójczym mrozie podtrzymuje konwencję, na którą zdecydowała się rozpoczynając serię Inspektor Gamache: zachowuje klasyczny styl kryminału, opartego na metodzie dedukcji. W dalszym ciągu możemy śledzić losy zespołu śledczych, kierowanego przez głównego bohatera – wzajemne animozje nie tylko nie znikają, a wręcz zdają się narastać. Także sam nadinspektor ma wrażenie, że coraz bardziej na jego teraźniejszości ciążą niedokończone sprawy sprzed lat. Autorka powieści z dużą ostrożności dozuje czytelnikom informacje, jakie to zmartwienie trapi Armanda – cierpliwym odbiorcom nie pozostaje nic jednego, jak czekać na kolejne tomy opowieści.
TYTUŁ: Zabójczy mróz
AUTOR: Penny Loise
TŁUMACZ: Kamila Slawinski
WYDAWNICTWO: Poradnia K
LICZBA STRON: 383
ROK WYDANIA: 2018
Tata, który nie wraca – Kominiarz na święta
Kominiarz na święta to króciutkie opowiadanie o chłopcu i jego mamie, przygotowujących się do wigilii. Atmosfera w domu aż kipi od niechcianych emocji, które trudno opanować – główni bohaterowie będą musieli spędzić nadchodzące święta sami, ponieważ z góry wiadomo że tata chłopca przebywający za granicą nie wróci na wigilię do domu. Tymczasem po lotnisku przechadza się pewien kominiarz, zasłuchany w melodię Cichej nocy…
Świąteczna opowieść inna niż wszystkie
Lekkie, zaprzyjaźnione z żartem i ironią (Horror, Rodzina sztućców) pióro Madleny Szeligi w tym tekście jakby złagodniało… W scenkach przedstawianych przez autorkę – m.in. w obrazie zapatrzonego w szybę chłopca, liczącego osiemdziesiątą szóstą topniejącą śnieżynkę – kryje się nostalgia i marzenie o wspólnym spędzeniu świąt. Fantastycznie stonowana szata graficzna, oparta na morskich barwach i odcieniach szarości wyróżnią tą pozycję na tle innych pstrokatych i przejaskrawionych świątecznych historii dla dzieci.
TYTUŁ: Kominiarz na święta
AUTOR: Madlena Szeliga
ILUSTRATOR: Katarzyna Zalewska
WYDAWNICTWO: Gereon
LICZBA STRON: 40
ROK WYDANIA: 2018
Chłopiec, który był zazdrosny – Złota gwiazdka
Złota gwiazdka jest drugą po Srebrnym dzwoneczku opowieścią o rodzinie, w której wychowuje się trójka rodzeństwa: nastolatka Marysia, uczeń 3b, Antek i niemowlak o imieniu Staś. Zostało 5 dni do Bożego Narodzenia, a tymczasem Antek w ogóle nie odczuwa świątecznego nastroju. Chłopiec czuje się niepotrzebny „odkąd w domu pojawił się Stasiek”, co przekłada się na to, że jest dość agresywny wobec najbliższych… Jak poradzi sobie z trudnymi emocjami i czy na jego postawę wpłynie właścicielka pewnej czerwonej czapeczki?
„wielkie święta miłości”
Ujmujące w Złotej gwiazdce jest przedstawienie autentycznych uczuć małego chłopca. Nie ma tu magii bożonarodzeniowej przemiany osobowości, ale spontaniczne reakcje dziecka, które czuje się „mniej” kochane. Antek pod wpływem codziennych rozmów z bliskimi i naturalnych międzyludzkich sytuacji doświadcza rozmaitych emocji. Uczestnicząc w bożonarodzeniowych przygotowaniach, uczy się akceptacji nowej sytuacji. Lubię powieść Emilii Kiereś właśnie za tą naturalność mówienia o emocjach. Złota gwiazdka to powieść bez fabularnych przewrotów, niezwykłych istot i sensacji, ale za to z dużą dawką miłości i czułości.
TYTUŁ: Złota gwiazdka
AUTOR: Emilia Kiereś
ILUSTRATOR: Małgorzata Musierowicz
WYDAWNICTWO: Akapit Press
LICZBA STRON: 136
ROK WYDANIA: 2018
6 bohaterek, nieprzyjemne święta i szybka ewakuacja – Dwanaście życzeń
Dagmara jest wziętą prezenterką telewizyjną, a Bogusia kurą domową. Polę zdradził narzeczony, Baśka z kolei za nic w świecie nie chce spotkać się z ojcem. Sześć bohaterek powieści Karoliny Głogowskiej i Katarzyny Troszczyńskiej będzie musiało zmierzyć się ze świętami i przykrymi obowiązkami z nimi związanymi. Jakie konsekwencje wynikną z owych rodzinnych spotkań?
Z rodziną najlepiej wychodzi się na zdjęciu
Mogłoby się wydawać, że Dwanaście życzeń jest poniekąd klasyczną, kobiecą, świąteczną obyczajówką. Lekko się ją czyta, podzielono ją na rozdziały zatytułowane imionami pojawiających się kolejno bohaterek. Każda z nich ma swój własny problem, jest zmęczona sytuacją/układem, w jakim się znalazła i chce oderwać się od przykrej codzienności. Gdy jednak przyjrzymy się dobrze fabularnej całości oraz powiązaniom pomiędzy bohaterkami, łatwo zauważyć, że Dwanaście życzeń stanowi również nieco głębszą opowieść o rodzinie, z którą nie tak łatwo się dogadać; o bliskich, z którymi niewiele nas łączy i o zadrach, które najłatwiej rozdrapać właśnie przy świętach.
TYTUŁ: Dwanaście życzeń
AUTOR: Katarzyna Troszczyńska, Karolina Głogowska
WYDAWNICTWO: W.A.B
LICZBA STRON: 400
ROK WYDANIA: 2018
Marzenie o śniegu – Hania Humorek i Smrodek. Świetne święta
Również w domu tytułowej bohaterki uwielbianego przez dzieci cyklu Hania Humorek toczą się gorączkowe przygotowania do świąt. Młodszy brat Hani, Smrodek z niegasnącą nadzieją wypatruje białych płatków śniegu. Gdy otwiera drzwi listonoszowi i spotyka mężczyznę, przedstawiającego się jako Jacek Mróz, jest już pewien, że jego życzenie się spełni… Hania nie dowierza bratu – rodzeństwo postanawia podjąć zakład, którego stawką będzie świąteczny keks.
„Nie da się go zobaczyć, bo zakrada się nocą albo wcześnie rano”
Hania Humorek i Smrodek jest bardzo wdzięczną świąteczną historią: jest coś uroczego i prawdziwego w słownych przepychankach głównych bohaterów z dziecięcym entuzjazmem oczekujących na wymarzone święta. Lekkie pióro Megan McDonald i kolorowe ilustracje Petera H. Reynoldsa sprawiają, że ten tytuł jest bożonarodzeniowym pewniakiem, który w ciemno można ofiarować każdemu małemu czytelnikowi.
TYTUŁ: Hania Humorek i Smrodek. Świetne święta
AUTOR: Megan McDonald
ILUSTRACJE: Peter H. Reynolds
TŁUMACZ: Aldona Możdżyńska
WYDAWNICTWO: Egmont
LICZBA STRON: 96
ROK WYDANIA: 2017
W zaułkach krakowskich kamienic – Okruchy dobra
Święta bohaterów powieści Okruchy dobra nie zapowiadają się zbyt atrakcyjnie… Jowicie brakuje pieniędzy na podstawowe spożywcze składniki, przed Małgorzatą perspektywa samotnej wigilii, a Szymon wyjechał właśnie w służbową podróż. Gdy wszyscy przypadkowo spotkają się w jednej z krakowskich kamienic, okaże się, że łączy ich znacznie więcej niż mogliby przypuszczać…
Cierpienie, groteska i los zwierząt
Powieść Justyny Bednarek i Jagny Kaczanowskiej jest nieco poważniejsza niż Dwanaście życzeń. Każdy z jej bohaterów stoi niejako na życiowym zakręcie: poszczególne postaci zmagają się z traumą po śmierci bliskich, chemioterapią czy trudnym rozwodem. Okruchy są jednocześnie historią bardzo ironiczną i charakterną – autorki nie boją się eksperymentować narracją i niejednokrotnie w niewymuszony sposób wplatają w spójną fabułę absurdalnie groteskowe scenki. Warto docenić Bednarek i Kaczanowską również za przebijającą z kart powieści autentyczną troskę o los zwierząt.
TYTUŁ: Okruchy dobra
AUTOR: Justyna Bednarek, Jagna Kaczanowska
WYDAWNICTWO: W.A.B
LICZBA STRON: 400
ROK WYDANIA: 2018
Boże Narodzenie w krzywym zwierciadle – Doktor Proktor i niemal ostatnie święta
Autor norweskich bestsellerowych kryminałów, Jo Nesbø tym razem stworzył cykl powieści… dla dzieci! Doktor Proktor i niemal ostatnie święta to jedna z czterech części historii o tytułowym szalonym, może nieco nieporadnym wynalazcy z gołębim sercem. Znajdziecie tu opowieść o świętach „w krzywym zwierciadle”: pan Thrane, miejscowy biznesmen postanawia kupić licencje na obchody Bożego Narodzenia i zakazać ich celebrowania „wszystkim, którzy nie kupią […] prezentów za co najmniej dziesięć tysięcy koron”. Tytułowy bohater i jego mali przyjaciele, Bulek oraz Lisa postanawiają pokrzyżować szyki niecnemu wyzyskiwaczowi…
Satyra dla dzieci
Trzeba przyznać, że tym razem Nesbø puścił wodzę swojej niepohamowanej wyobraźni. Fabuła powieści przypominaj momentami świat znany czytelnikom Terry’ego Pratchetta (w powieści pojawiają się między innymi wampirożyrafa, Gospoda pod Samotnym Nagrobkiem, wielki Hełm Fryzjerski Doktora Proktora). Wiele komicznych sytuacji z pewnością rozbawi małych czytelników – ja jednak odbieram Doktora Proktora i niemal ostatnie święta jako ukrytą satyrę na bożonarodzeniowe szaleństwo, jakie wkrótce ogarnie centra handlowe i umysły oraz portfele konsumentów. Nesbø bardzo dyskretnie – w dwóch czy trzech fragmentach – alarmuje „Czy to nie dziwne […], że w każde święta myślimy tylko o nowych rzeczach, które dostaniemy”. Historia z dużym przymrużeniem oka, nad którą jednak warto się zastanowić.
TYTUŁ: Doktor Proktor i niemal ostatnie święta
AUTOR: Jo Nesbø
WYDAWNICTWO: Wydawnictwo Dolnośląskie
LICZBA STRON: 328
ROK WYDANIA: 2018
Święta dla przedszkolaków – Basia i zwierzaki
Dwa dni przed Bożym Narodzeniem tata Basi musi iść do pracy, a mama sama zostaje z trójką dzieci i ogromną ilością przedświątecznych zadań do wykonania… Na ścianie lądują świąteczne buraki, zupa grzybowa zalewa kuchenkę, a do tego jeszcze Janek zaczyna płakać. „Miało być miło, a wcale nie jest!”. Jak wybrnąć ze świątecznego impasu?
Rodzina kontra święta
Realizm, cechujący Basiowy cykl autorstwa Zofii Staneckiej również i tym razem jest niebywale na miejscu. Święta wyjątkowo często okupione są czasochłonnymi i męczącymi przygotowaniami – autorka z humorem tudzież dystansem zachęca małych oraz dużych odbiorców do zaprzestania morderczych starań na rzecz rodzinnego nastroju. Stanecka za pomocą tej w gruncie rzeczy prostej historii pokazuje, że wspólne spędzenie czasu może dostarczyć więcej przyjemności niż najwykwintniejsze wigilijne dania i najpiękniej wykonane świąteczne ozdoby. W książce znajdziecie również naprawdę prosty patent na zabawę z młodszymi i starszymi dziećmi, wymagający od rodzica jedynie kartki i nożyczek.
TYTUŁ: Basia i zwierzaki
AUTOR: Zofia Stanecka
ILUSTRATOR: Marianna Oklejak
WYDAWNICTWO: Egmont
LICZBA STRON: 64
ROK WYDANIA: 2018
Lustrzane inspiracje
Wybrane przeze mnie lektury kryją w sobie ogromną ilość inspiracji na bożonarodzeniowe aktywności:
- wyplatanie gwiazdy betejemskiej z mokrych słomek (Złota gwiazdka),
- sporządzenie dłuuuugiej lista prezentów zapisanych na rozwijanym papierze (Hania Humorek i smrodek),
- skonstruowanie specjalnego Mikołajowego pojazdu (Doktor Proktor i niemal ostatnie święta),
- specjalny przewodnik po płatkach śniegu (Hania Humorek i smrodek),
- zwierzęco-świąteczne wycinanki (Basia i zwierzaki).
