Konferencja „Porozmawiajmy o bibliotekach” była skierowana przede wszystkim do kadr zarządzających bibliotekami publicznymi. Dyskusje w MeMo zgromadziły liczne grono liderów, dla których przyszłość książnic jest istotna. Wydarzenie, zorganizowane wspólnie przez Bibliotekę Miejską w Łodzi i Bibliotekę Narodową, miało na celu omówienie aktualnych wyzwań stojących przed bibliotekami oraz przedstawienie praktycznych rozwiązań. Cele zostały spełnione, a każdy uczestnik zdobył wiedzę niezbędną do efektywnego zarządzania biblioteką w zmieniającym się świecie. Kto nie był, niech żałuje i wypatruje kolejnej edycji.
Wydarzenie odbyło się w MeMo – multimedialnej bibliotece w Łodzi, o której pisałam w projekcie BiblioTEKA_INSPIRACJI. Miejsce to wpłynęło pozytywnie na przyswojenie prezentowanych zagadnień, motywujące dyskusje oraz chwilę relaksu przy dobrej kawie.
Program konferencji był bogaty i inspirujący. Zaoferował uczestnikom szeroki wachlarz zagadnień, a każda część została zaprezentowana na wysokim poziomie. Otwarcie i wystąpienia inaugurujące trafnie nawiązały do hasła konferencji, dostarczyły dawki pomocnej wiedzy i praktycznych wskazówek, a przede wszystkim stanowiły zapowiedź owocnych obrad.
Słowo otwarcia wygłosiła dr Halina Bernat, dyrektorka Biblioteki Miejskiej w Łodzi. Potem „znaczenie bibliotek na mapie kulturalnej Polski” omówił Robert Piaskowski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury zwracając uwagę na istotną rolę tych instytucji kultury w lokalnych społecznościach. „Najnowsze tendencje, wyzwania i trendy w bibliotekach w Polsce i Europie w kontekście wzrostu czytelnictwa” zaprezentował dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej. Tę cześć zamknął wykład „Absorbcja nowych środków zewnętrznych – co robić by do biblioteki trafiało coraz więcej pieniędzy” Mateusza Adamkowskiego, dyrektora Departamentu Mecenatu Państwa w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podsumowując, słuchacze mogli dowiedzieć się między innymi o tym: jakie zmiany zaszły w programach MKiDN na rok 2025 (zobacz listę), jakie korzyści przynosi otwarcie bibliotek w dni wolne, jak sprostać oczekiwaniom użytkowników, jak wykorzystać badania czytelnictwa, by zdobyć czytelników z różnych grup wiekowych, jak i również poznać wyzwania, przed którymi stoją współczesne biblioteki, w tym o wpływie sztucznej inteligencji na pracę bibliotekarzy. Całość konferencji poprowadził dr Maciej Szablewski, kierownik Zakładu Udostępniania Zbiorów Biblioteki Narodowej.
Konferencja oferowała również możliwość udziału w panelach dyskusyjnych. Blok pod nazwą „Zainspiruj się!” obejmował dwie dyskusje.
Pierwszy panel dyskusyjny „Modelowe przykłady wdrażania nowoczesnych rozwiązań” skupił się na praktycznych przykładach wdrażania innowacyjnych rozwiązań w bibliotekach. Uczestnicy mieli okazję poznać doświadczenia dyrektorów Biblioteki Raczyńskich, gdzie funkcjonuje sieć książkomatów oraz Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Stanisława Grochowiaka w Lesznie, w której stworzono nowoczesną Leszczyńską Galerię Książki ukierunkowaną na stworzenie atrakcyjnej oferty kulturalnej dostosowanej do potrzeb mieszkańców. Moderatorka panelu, Agnieszka Staniszewska-Mól, dyrektorka Biblioteki Kraków, zadbała o to, aby dyskusja była żywa i angażująca publiczność.
Drugi panel dyskusyjny poświęcony był niezwykle ważnemu tematowi pozyskiwania środków finansowych dla bibliotek. Eksperci przedstawili różne możliwości zwiększenia dochodów biblioteki, w tym: działalność komercyjną, usługową, wynajem, barter gotówkowy i bezgotówkowy, crowdfunding, sponsoring. Całość moderował dr nauk prawnych Piotr Górecki, a w gronie panelistów znaleźli się: Adrianna Walendziak, dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Olsztynie i Magdalena Michalska z Biblioteki Miejskiej w Łodzi. To był najciekawszy panel, w którym uczestnicy nie tylko zadawali wiele pytań, szukali z prawnikiem odpowiedzi na skomplikowane kwestie prawne, ale i dzielili się swoimi sposobami na zwiększenie wpływów do budżetu, np. poprzez zbiórki, dary, sprzedaż własnych produktów, biletów na wydarzenia, zakup materiałów na warsztaty. Skupiono się na kwestiach zamówień publicznych, zmianach w statutach i regulaminach bibliotek oraz sposobach na negocjacje z organizatorami bibliotek. Wybrzmiał też głos, aby mimo możliwości zarabiania na działalności bibliotecznej, nie komercjalizować jej w pełni, ponieważ biblioteki są miejscami bezpłatnymi i ogólnodostępnymi. Dyskusja była żywa i ekscytująca. Miałam wrażenie, że przewidziany w programie czas minął w ciągu kilku minut. Moim zdaniem to był najmocniejszy punkt programu, o którym wszyscy później rozmawiali w kuluarach. Dziękuję raz jeszcze Magdalenie Michalskiej za polecenie uczestnikom serwisu „Dofinansowania dla bibliotek” będącego praktyczną stroną z najważniejszymi informacjami o dofinansowaniach w jednym miejscu oraz praktycznymi materiałami i terminarzem naborów.
Świetną formą do rozmów i uzyskania pomocy na wiele tematów były dwudniowe konsultacje indywidualne z prawnikami, specjalistami z zakresu administracji, księgowości, finansów i zamówień publicznych. Chętni mieli możliwość skorzystania z porad:
- Jak zaplanować budżet? (planowanie i realizowanie budżetu, koszty i przychody własne, sprzedaż i pozostałe przychody) – Magdalena Garczyńska, BMwŁ
- Jak przygotować remont? (administrowanie modernizacji, różnorodne tytuły prawne w odniesieniu do planowania remontów) – Amanda Wolak, BMwŁ
- Jak stworzyć regulamin? (budowanie nowych regulaminów w bibliotekach, wprowadzanie zmian, uchylanie dotychczas obowiązujących) – mec. Edyta Kowalska-Pełka
- Jak kupować w bibliotece? (zamówienia publiczne, opracowywanie zamówień, przygotowywanie zakupów) – Agnieszka Jachowicz, BMwŁ.
Oprócz części oficjalnej, organizatorzy przygotowali wydarzenia towarzyszące, takie jak spacer po Łodzi i Bibliotece Secesja oraz koncert w Bibliotece Tuvim.
W drugim dniu odbył się wykład poświęcony wykorzystaniu sztucznej inteligencji w bibliotekach. Kolejno dyskutowano o problemach i wyzwaniach bibliotek w małych miejscowościach oraz zaprezentowano „nowe trendy i zwyczaje czytelnicze nastolatków, z punktu widzenia użytkowników i wydawnictw”.
Podsumowując, konferencja skupiła się na praktycznych aspektach zarządzania biblioteką, prezentując najnowsze trendy i rozwiązania, które mogą pomóc bibliotekom sprostać wyzwaniom współczesności i przyczynić się do lepszego kierowania książnicami.
Organizatorami konferencji były Biblioteka Miejska w Łodzi i Biblioteka Narodowa. Nie udało by się to przy współudziale partnerów: Biblioteki Elbląskiej im. C. Norwida, Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy im. dr Witolda Bełzy, Biblioteki Raczyńskich, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Biblioteki Kraków, Dolnośląskiej Biblioteki Publicznej im. T. Mikulskiego we Wrocławiu, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Olsztynie oraz Biblioteki Publicznej Gminy Grodzisk Mazowiecki.
Źródło zdjeć: Barbara Maria Morawiec