Główny Urząd Statystyczny w najnowszym raporcie dotyczącym działalności instytucji kultury za miniony rok zaznacza że był to „okres nietypowy pod względem działalności bibliotek i innych placówek biblioteczno-informacyjnych ze względu na różnego rodzaju ograniczenia korzystania z tych placówek. Restrykcje te były związane z COVID-19”.
Informacje o funkcjonowaniu bibliotek w czasie epidemii na bieżąco ukazują się w specjalnym serwisie #koronawirus – informacje dla bibliotek.
Wypełnienie formularza K-03 nie było proste dla wszystkich bibliotekarzy w okresie kiedy biblioteki funkcjonowały w modelu hybrydowym. Przypomnę tylko trudności z interpretacją działu 11. Wpływ COVID-19 na prowadzenie działalności. Należało w tabeli podać: faktyczną liczbę dni roboczych, w których pomieszczenia biblioteki były z powodu COVID-19 niedostępne dla czytelników (brak dostępu do półek, korzystania z czytelni itp.). Oprócz dni, w których były zamknięte na mocy decyzji Rady Ministrów, w zestawieniu należy uwzględnić okresy, w których placówka była czasowo zamknięta dla czytelników z powodu konieczności przystosowania pomieszczeń do wymogów epidemiologicznych, potwierdzonego zachorowania na COVID-19 lub kwarantanny pracowników, braków personelu oraz w których obsługiwała jedynie zwroty i wydawała rezerwacje w wyznaczonych punktach.
GUS pytał również o to, czy w okresie czasowego zamknięcia związanego z COVID-19 biblioteki były w stanie kontynuować dostarczanie czytelnikom swoich usług i w jakiej formie. Wnioski, które jak można było się spodziewać po analizie sytuacji epidemicznej oraz odpowiedziach sugerowanych w formularzu, będą związane ze świadczeniem usług w formie on-line. Jak podał GUS we wnioskach „ograniczenie możliwości prowadzenia działalności m.in. przez biblioteki publiczne dało impuls do świadczenia usług on-line”. W ten sposób prawie 56% bibliotek publicznych wraz z filiami (tj. 4 236) wprowadziło możliwość:
- zdalnego korzystania z ebooków (46,9%),
- rejestrację on-line nowych czytelników do biblioteki (26,9%),
- nieodpłatnego zamówienia skanu lub digitalizacji wskazanych artykułów/publikacji (21,2%),
- zdalnego korzystania z audiobooków (11,4%),
- zdalnego dostępu do prasy – numerów bieżących (3,4%)
- oraz inne rozwiązania wpływające na poprawę możliwości korzystania z usług w czasie trwania COVID-19 (66,1%).
Jak podkreśla GUS „sytuacja pandemiczna przyspieszyła w bibliotekach wykorzystywanie nowych technologii na potrzeby świadczenia usług swoim użytkownikom m.in. poprzez udostępnianie zdigitalizowanych treści, e-booki lub linki do materiałów innych bibliotek czy serwisów sieciowych. Ponad połowa bibliotek (51,4%) posiadała konta na portalach społecznościowych i umieszczała wpisy o bieżących wydarzeniach, zdjęcia i informacje o swoich usługach”.
- Biblioteki publiczne w 2020 roku – raport
- Jak funkcjonowały biblioteki w 2020 roku?
- Informacje sygnalne o stanie bibliotek w 2020 roku
- Serwis #koronawirus – informacje dla bibliotek.
Źródło zdjęć: freepik.com