Szyfrowanie „sympatycznym atramentem”, szukanie Dobrego Ducha Biblioteki, projektowanie sal czy nauka tańca ludowego „Ojra” to jedne z niespodzianek jakie czekały na uczestników 13 warsztatów w ramach akcji „Odkrywamy Książkowe Emporium”. Biblioteka Publiczna im. Marii Konopnickiej w Suwałkach dzięki świetnej ekipie bibliotekarzy przyciągnęła w swoje progi aż 275 osób.
Książkomaniacy w wieku 7-12 lat korzystając z zaproszenia Biblioteki Publicznej im. Marii Konopnickiej w Suwałkach wzięły udział w 12 warsztatach oraz „Nocowaniu w Bibliotece”. Monika Rudowicz wraz ze współpracownikami zdradza sekrety organizacji oraz efekty dobrej zabawy.
W naszej Bibliotece każdego miesiąca staramy się zaproponować nowe zajęcia dla klas szkolnych i grup przedszkolnych. Książka „Panna Jones i Książkowe Emporium” Sylvii Bishop posłużyła nam – bibliotekarkom Oddziału dla Dzieci (w tym przypadku – Monice Rudowicz i Katarzynie Wierzbowicz) za temat do prowadzonych zajęć w kwietniu 2018 r. i z początkiem maja 2018 r. W sumie przeprowadziłyśmy 12 spotkań dla klas I-IV (jedna grupa była z kl. V) oraz „Nocowanie w Bibliotece” oparte na pomysłach dotyczących książki (w akcji uczestniczył cały zespół naszego Oddziału, czyli obie ww. prowadzące oraz Edyta Krzyżanowska i Piotr Kuczek).
Załączone przez Lustro Biblioteki materiały: książka, scenariusz, plakat, pocztówki, rękopis, zakładki, grafiki były pomocne w przygotowaniu scenariusza naszych zajęć.
Scenariusz z inspiracjami
Program warsztatów był modyfikowany w zależności od czynników takich, jak: wiek dzieci, ich możliwości, czas, który można było przeznaczyć na zajęcia.
1. Dzieci i osoby prowadzące siedzą na poduszkach w kręgu. Od początku zajęć wewnątrz kręgu leży książka, której dotyczyć będą zajęcia (celem zabiegu jest zwrócenie na nią uwagi dzieci). Powitanie uczestników, rozmowa na temat miejsca w którym się spotykamy, tj. biblioteki (czy dzieci były tu już kiedyś? jeśli tak – z kim? w jakim celu? czy lubią czytać i co czytają?).
2. Osoba prowadząca bierze do rąk książkę i informuje dzieci, że spotkaliśmy się aby przedstawić im nową pozycję, napisaną dla dzieci właśnie takich jak one. Za chwilę poznają jej główną bohaterkę, ale najpierw przygotujemy nasze uszy do słuchania. Prowadzący zachęca aby wszyscy zrobili sobie masaż uszu, aby lepiej usłyszeć czytaną historię. Po tym „zabiegu” prowadząca odczytuje „Tekst rękopisu”. Po przeczytaniu dzieci pytane są czego dowiedziały się o Pannie Jones, a następnie są informowane, że rodzina Jones wzięła udział w loterii… którą wygrała. Następuje odbywa się głośne czytanie kolejnego fragmentu, tym razem dotyczącego Książkowego Emporium. Po wysłuchaniu tekstu dzieci odpowiadają na pytania: czym było Książkowe Emporium, jak działało, jakie sale w nim się znajdowały itd.
3. Na rozgrzewkę – dzieci dzielą się na 2-3 zespoły. Otrzymują zagadkę. Odpowiedź mają zapisać na kartce patyczkiem kosmetycznym zanurzanym w soku z cytryny, bądź mleku. (Odpowiedzi wykorzystane będą w zadaniu nr 7 i będą wskazówkami dla przeciwnych drużyn w jakim miejscu sali należy szukać zadania. Odpowiedzi, to np. klamka, zegar, kalendarz – w tych miejscach umieszczone będą później zagadki do rozszyfrowania oraz prawidłowe odpowiedzi zapisane sokiem z cytryny. Drużyny będą mogły je odczytać prasując kartkę żelazkiem po uprzednim udzieleniu odpowiedzi.)
4. Powrót do tematu Książkowego Emporium. Podsumowanie wypowiedzi dzieci i skupienie się na tym (włączając kolisty ruch ręki), że Książkowe Emporium działało jak diabelski młyn. Poinformowanie, że za chwilę przeniesiemy się do jednej z sal Książkowego Emporium, a zrobimy to za pomocą naszego diabelskiego młyna, którym będzie… taniec. Zaproszenie dzieci do tańca (nauka podlaskiego tańca ludowego „Ojra”, tańczenie przy muzyce na żywo).
5. Po zakończeniu tańca prowadząca informuje, że za jego pomocą przenieśliśmy się do Sali słowników w której wszystko ma swoją definicję. Sprawdzamy, co oznacza w „ Słowniku języka polskiego” wyraz – „definicja”. Prowadzący czyta kilka definicji dla przykładu, a dzieci mają za zadanie odgadnąć czego one dotyczą. Następnie dzieci tworzą 2 drużyny. Obie dostają kartki, długopisy i zadanie, aby zdefiniować wskazaną przez prowadzącą ilość przedmiotów znajdujących się w sali. Po zakończeniu zadania, drużyny siadają naprzeciw siebie i na przemian czytają – niczym zagadki – stworzone przez siebie definicje. Za prawidłowe odpowiedzi dzieci nagradzane są oklaskami.
6. Dzieci informowane są, że staną się za chwilę architektami wnętrz i będą miały możliwość zaprojektować sale Książkowego Emporium. Dobierają się w zespoły, losują nazwy sali i razem je projektują. Następnie przedstawiają swój projekt przed całą grupą, odpowiadają na pytania widowni, dot. ich wizji.
7. Dzieci dzielą się na 2-3 grupy (jak w zadaniu nr 3 – na rozgrzewkę). Każda grupa otrzymuje zapisaną przez przeciwną grupę kartkę (na której nic nie widać, ponieważ sok lub mleko już wyschło nie pozostawiając śladów). Dowiadują się, że można odczytać zaszyfrowany wyraz przesuwając kartkę nad płomieniem lub (co w bibliotece bardziej bezpieczne) prasując kartkę gorącym żelazkiem. Grupy mają do dyspozycji żelazko, każdy przez chwilę prasuje kartkę, na której odszyfrowuje się wyraz. Zapisane hasło jest wskazówką gdzie należy szukać zadania. W wyznaczonym miejscu grupy odnajdują zagadkę (z książki „Zagadki detektywistyczne” Victora Escandell). Zastanawiają się nad rozwiązaniem, dyskutują, prowadzące uczestniczą w rozwiązywaniu zagadek, udzielają dzieciom wskazówek. Po ustaleniu odpowiedzi grupa, posługując się znowu żelazkiem, odczytuje prawidłową odpowiedź.
8. Na zakończenie – siadamy w kręgu, podsumowujemy zajęcia, rozmawiamy o tym, co dzieci zapamiętały, na co zwróciły uwagę, co było dla nich ważne. Prowadzące rozdają każdemu uczestnikowi zajęć pocztówkę z zadaniem do wykonania w domu – napisać tytuł i autora swojej ulubionej książki oraz w kilku zdaniach ująć dlaczego wybrana przez nich książka jest wyjątkowa. Wypełnioną kartkę pocztową należy przekazać koledze/koleżance zachęcając tym samym do przeczytania.
Nocowanie w Bibliotece
„Nocowanie w Bibliotece” na które biletem wstępu było przyniesienie książki i opowiedzenie o niej. Nie było dwóch takich samych książek, a wśród przyniesionych znajdowały się: przygoda, fantastyka, kreatywność, komiks… a nawet szlaczki w książeczce z przedszkola, czy podręcznik języka polskiego w której znajdował się wybrany wiersz. Wymyśliliśmy też kolejne sale Książkowego Emporium:
- Salę kuchenną, gdzie robiliśmy gofry,
- Salę zabaw i pląsów harcerskich, w której zaproszona harcerka uczyła dzieci piosenek i pląsów harcerskich,
- Salę strachów – dzieci wabione dźwiękami i światłem udały się na II piętro Biblioteki i tam znalazły… Dobrego Ducha Biblioteki.
Wnioski i przemyślenia na temat zajęć
1. Słownik języka polskiego, który wykorzystałyśmy przy wymyślonym przez nas zadaniu z Salą słowników najczęściej był otwierany w poszukiwaniu definicji – „gobelin”. Było to zabawne, ponieważ prawie każda grupa, omawiając wygląd Książkowego Emporium i Salę rycerzy i zamków opowiadała, że na ścianach Sali znajdowały się gobliny.
2. Dzieciom bardzo podobało się projektowanie sal Książkowego Emporium. Emocje wzbudzało losowanie sali do zaprojektowania, tworzenie wizji jak może wyglądać, a także przedstawianie jej przed cała grupą. Każde dziecko mogło powiedzieć coś od siebie, odpowiedzieć na zadane przez grupę pytanie.
3. Nie łatwy był taniec, choć na pewno wartościowy. Dzieci miały trudności i z koncentracją, i z koordynacją ciała. Podczas zajęć poznały podlaski taniec ludowy „Ojra” i zatańczyły go. Uczestnicy zajęć zwizualizowali sobie jak mogłaby wyglądać mechaniczna księgarnia. Ponadto danie dzieciom podczas zajęć możliwości ruchu, pozwolenie na skakanie, tupanie, klaskanie itp. sprawiało, że zwiększyły się ich możliwości koncentracji w zadaniach, które tego wymagały.
4. Dzieci aktywnie uczestniczyły w dyskusji na temat Znajdy Jones, wczuwały się w jej sytuację rozważając, co powstrzymywało ją przez powiedzeniem prawdy swojej przybranej rodzinie o braku umiejętności czytania. Z empatią i współczuciem odnosiły się do jej historii oraz ze zrozumieniem do kłamstwa- „Znajda bała się, że ją oddadzą!”.
