spot_img

MIEJSCA PAMIĘCI I TRWAŁE UPAMIĘTNIENIA W KRAJU

Ile?

10 000 zł – 300 000 zł

Wkład własny

20% – zob. rozdz. V

Kiedy?

Do 14.01.2025 / Zobacz terminarz

Operator

Departament Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Miejsc Pamięci MKiDN

Strona www

gov.pl/web/kultura

Warunki

Zobacz regulamin

Kto?

Biblioteki publiczne i inne podmioty – zob. rozdz. IV

Wyniki

Ostatnia lista wyników

Forma aplikacji

On-line

Liczba wniosków

Jednorazowo 2 wnioski – zob. rozdz. VI

Przykładowy wniosek

Brak (zob. wniosek z poprzedniego naboru)

Instrukcja

Zobacz instrukcję i FAQ

Wnioski można składać elektronicznie za pośrednictwem Systemu Obsługi Programów.
W ramach programu w tym samym terminie zostaną przeprowadzone 2 równoległe nabory: „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju - prace remontowe, badawcze, edukacyjne 2025” oraz „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju - infrastruktura 2025”.

ROZDZIAŁ I

CELE PROGRAMU

Wspieranie samorządów w zapewnianiu stabilnej opieki nad najważniejszymi miejscami pamięci, stanowiącymi materialne świadectwo wydarzeń kluczowych dla narodowej tożsamości.

ROZDZIAŁ II

PROJEKTY

Czym jest „miejsce pamięci i trwałe upamiętnienie”?

Zgodnie z regulaminem pojęciem „miejsce pamięci i trwałe upamiętnienie” rozumie się:

  • miejsce zbrodni popełnionych w ramach działań zbrojnych lub represji ze strony reżimów totalitarnych, w tym zbrodni ludobójstwa, zbrodni wojennej i zbrodni przeciwko ludzkości, na obywatelach polskich; obywatelach polskich będących przedstawicielami mniejszości narodowych i etnicznych lub grup posługujących się językiem regionalnym, lub obywatelach innych państw
  • miejsce funkcjonowania byłych obozów koncentracyjnych, obozów zagłady, obozów jenieckich oraz innych miejsc przetrzymywania ofiar zbrodni i represji, o których mowa w pkt 1
  • miejsce związane z działaniami prowadzonymi na rzecz obrony lub odzyskania niepodległości przez Polskę
  • inne miejsca związane z historią walk i męczeństwa Narodu Polskiego lub innych Narodów
  • materialne upamiętnienie ww. miejsc oraz osób i wydarzeń z nimi związanych, o ile nie łączy się ono z gloryfikacją sprawców zbrodni
  • powyższe upamiętnienia nie mogą wiązać się z gloryfikacją sprawców zbrodni.

Jakie zadania można sfinansować z programu?

Wiodący zakres merytoryczny to pamięć historyczna.

W ramach programu finansować można wyłącznie działania realizujące co najmniej jeden ze wskazanych niżej celów wiodących (sekcja 5.2.B.1 regulaminu, od strony 29):

– dla naboru „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju – prace remontowe, badawcze, edukacyjne 2025”:

  • Ochrona obiektów utrwalających tożsamość narodową i pamięć historyczną – efektem realizacji tego celu powinno być utrzymanie w jak najlepszym stanie oraz poprawa stanu technicznego miejsc pamięci i stałych upamiętnień.
  • Pogłębianie i upowszechnianie wiedzy na temat walk i męczeństwa – cel powinien być realizowany poprzez badania, prace poszukiwawcze, archeologiczne oraz popularyzacja wiedzy o wydarzeniach związanych z miejscami pamięci i trwałymi upamiętnieniami - zadania powinny koncentrować się na prowadzeniu badań i udostępniania wiedzy na temat miejsc pamięci i stałych upamiętnień.

– dla naboru „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnieniMiejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju – infrastruktura 2025”:

  • Rozwój infrastruktury obiektów utrwalających tożsamość narodową i pamięć historyczną –zadania powinny koncentrować się na prowadzeniu prac budowlanych, modernizacyjnych oraz związanych z infrastrukturą miejsc pamięci i stałych upamiętnień.

Jakie działania można wpisać w zadanie główne (projekt)?

Dla celu wiodącego pod nazwą Ochrona obiektów utrwalających tożsamość narodową i pamięć historyczną (nabór „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju – prace remontowe, badawcze, edukacyjne 2025) można zrealizować przez działania takie jak:

  • prowadzenie prac remontowych, konserwatorskich i restauratorskich
  • zabezpieczenie i utrzymanie w jak najlepszym stanie miejsc pamięci
  • utrwalenie wartości i autentyzmu miejsc pamięci.

Dla celu wiodącego pod nazwą Pogłębianie i upowszechnianie wiedzy na temat walk i męczeństwa (nabór „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju – prace remontowe, badawcze, edukacyjne 2025) można zrealizować przez działania takie jak:

  • prowadzenie badań archeologicznych i prac poszukiwawczych
  • dokumentowanie i prowadzenie badań naukowych z zakresu programu
  • popularyzowanie i upowszechnianie wiedzy z zakresu programu.

UWAGA! Wymagania dotyczące powyższych działań podano w sekcji C.2.2 regulaminu (od strony 32).

W naborze „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju – infrastruktura 2025” wnioskodawca może realizować wyłącznie cel wiodący Rozwój infrastruktury obiektów utrwalających tożsamość narodową i pamięć historyczną i realizować działania związane z prowadzeniem robót budowlanych i prac remontowych dotyczących infrastruktury miejsc pamięci.

UWAGA! Wymagania dotyczące powyższych działań podano w sekcji 5.2.D regulaminu (strona 34).

Jakie dodatkowe działania można wpisać jako towarzyszące zadaniu głównemu?

  • edukacyjna projekcja/prezentacja multimedialna
  • lekcja tematyczna/muzealna/biblioteczna
  • stworzenie wystawy wirtualnej
  • strona/portal internetowy
  • konkurs edukacyjny/promocyjny
  • wydarzenie okolicznościowe/rocznicowe
  • seminarium/konferencja
  • publikacja uzupełniająca do wydarzenia.

UWAGA! Wymagania dotyczące powyższych działań podano w sekcji C.2.4 regulaminu (od strony 33).

Jakie zadania są całkowicie wyłączone z programu?

Dofinansowanie nie można otrzymać na:

  • zadania mające uzasadnienie w lokalizacji realizacji zadania z konkretnym miejscem pamięci i trwałym upamiętnieniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
  • zadania dofinansowane w ramach innych programów ogłoszonych przez ministra oraz programów objętych finansowaniem ze środków budżetu państwa realizowanych przez państwowe instytucje kultury jako zadanie własne
  • zadania dotyczące tworzenia, redagowania, produkcji, dystrybucji, digitalizacji i publikacji utworów muzycznych i literackich, w tym przekładów
  • zadania dotyczące opracowania scenariuszy, rozwijania projektów, produkcji, dystrybucji i promocji utworów audiowizualnych
  • zadania i działania artystyczne
  • rekonstrukcje wydarzeń historycznych
  • wydawanie czasopism
  • tworzenie Izb Pamięci
  • tworzenie miejsc pamięci w miejscu niebędącym miejscem pamięci.

Czy można zrealizować projekty w formie on-line?

Nie.

Jak długo może trwać realizacja zadania?

Dofinansowanie można otrzymać na zadania:

  • 1-roczne (01.01.2025 - 31.12.2025).

Gdzie może trwać realizacja zadania?

Realizacja zadania może odbywać się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

ROZDZIAŁ III

PRZYKŁADY REALIZACJI

Jakie projekty zostały już zrealizowane?

Przykładowe projekty, które otrzymały dofinansowanie:

  • Gminna Biblioteka Publiczna w Staninie – Renowacja Pomnika w Kosutach upamiętniającego Męczenników walczących za wolność Ojczyzny w latach 1939-1945 – 83 040,00 zł (w 2024 roku)
  • Gminna Biblioteka Publiczna w Wilkowie – Panteon Bohaterów Powiśla Lubelskiego – 72 000,00 zł (w 2024 roku).

Gdzie szukać informacji
o projektach?

Warto przejrzeć:

  • strony internetowe bibliotek
  • media społecznościowe bibliotek
  • stronę www operatora
  • listy rankingowe.

Można też skontaktować się bezpośrednio z biblioteką
i zapytać o pomoc.

ROZDZIAŁ IV

UPRAWNIONE PODMIOTY

Kto może złożyć wniosek?

Wnioski mogą składać podmioty posiadające siedzibę w Polsce:

  • samorządowe instytucje kultury, w tym biblioteki publiczne
  • jednostki samorządu terytorialnego
  • organizacje pozarządowe
  • uczelnie publiczne i uczelnie niepubliczne
  • kościoły i związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne
  • – sprawujące opiekę nad miejscem pamięci narodowej zlokalizowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Biblioteki innych typów niż publiczne mogą nawiązać partnerstwa z podanymi powyżej uprawnionymi podmiotami.

Czy program przewiduje tryb odwoławczy?

Nie. W programach MKiDN na rok 2025 zastąpiono tryb odwoławczy trybem rezerwy ministra – szczegóły tutaj. Wprowadzono 15% rezerwy wartości programu, nie będzie wymagane składanie dodatkowych wniosków czy odwołań przez wnioskodawców.

ROZDZIAŁ V

DOFINANSOWANIE

Jak duże dofinansowanie można otrzymać?

  • podstawowe limity dla wnioskowanej kwoty ze środków MKiDN: minimalny 10 000 zł, a maksymalny 300 000 zł
  • nie ma możliwości wnioskowania o kwotę wyższą od limitu podstawowego.

Jaki jest budżet programu?

W 2025 roku budżet programu wynosi 6 000 000 zł, w tym: 5 100 000 zł w etapie konkursowym i 900 000 zł w trybie rezerwy ministra. W programach MKiDN zastąpiono tryb odwoławczy trybem rezerwy ministra – szczegóły tutaj.

ROZDZIAŁ VI

WNIOSEK

Co należy zrobić?

Dokładnie zapoznać się z regulaminem, specyfikacją i wytycznymi programu i złożyć wniosek.

Czy załączniki są wymagane w momencie złożenia wniosku?

Tak. Załączniki obowiązkowe do złożenia na etapie naboru podano w sekcji 5.2.B.2. Regulaminu naboru.

Na etapie naboru można złożyć dodatkowe załączniki na temat zadania, o których mowa w §5 ust. 2 Regulaminu naboru.

Gdzie znajdę przykładowy wniosek?

Na moment ogłoszenia naboru nie udostępniono wzoru wniosku. Wzór jest dostępny po wybraniu go w Systemie Obsługi Programów MKiDN.

Zobacz informacyjnie wniosek z poprzedniego naboru.

Ile można zgłosić wniosków?

Można jednorazowo zgłosić 2 wnioski. 

UWAGA! W ramach programu w tym samym terminie przeprowadzone są 2 równoległe nabory. Jeden wnioskodawca może złożyć maksymalnie 2 wnioski w programie – limit dla obu naborów jest wspólny.

W jakim terminie należy złożyć wniosek?

Zgodnie z terminem podanym w ogłoszeniu i w regulaminie programu. Nabór trwa do 14 stycznia 2025 roku.

Czy warto składać wniosek na ostatnią chwilę?

Nie. Lepiej zrobić to zaraz po ogłoszeniu naboru. W przypadku błędów i uchybień formalnych operator kontaktuje się z wnioskodawcą, co daje szansę na korektę lub uzupełnienie wniosku. Składając wniosek wcześniej unikniesz również nieplanowanych przerw w działaniu systemu.

Jak wypełnić wniosek?

Instrukcję dla wnioskodawcy znajdziesz tutaj (plik PDF). Zawiera:

  • informacje opisowe i prezencyjne (screeny z systemu) dotyczące zakładania i aktywacji konta w systemie SOP
  • wyboru programu
  • tworzenia wniosku
  • korygowania złożonego wniosku w trakcie naboru
  • inne przydatne informacje.

UWAGA! Po zamknięciu naborów instrukcja zostanie rozszerzona o informacje dotyczące kolejnych etapów procedowania wniosków.

Jak złożyć wniosek?

ROZDZIAŁ VII

WSKAZÓWKI

Co warto uwzględnić w projekcie?

  • Wspieranie opieki nad miejscami pamięci i trwałymi upamiętnieniami na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiącymi materialne świadectwo kluczowych wydarzeń z historii Polski.
  • Działania mające na celu upowszechnianie wiedzy na temat miejsc, faktów i postaci związanych z walką i męczeństwem (np. miejsca noszące ślady masowych zbrodni reżimów totalitarnych).
  • Podtrzymywanie i rozpowszechnianie tradycji narodowej i państwowej.
  • Naukowe badania i dokumentowanie miejsca pamięci oraz wydarzeń i osób z nim związanych.
  • Prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy miejscach pamięci.
  • Zabezpieczenie i utrzymanie miejsca pamięci oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie.
  • Utrwalenie wartości i autentyzmu miejsc pamięci.
  • Popularyzowanie i upowszechnianie wiedzy o miejscu pamięci oraz jego znaczeniu dla historii, dziedzictwa i tożsamości narodowej.

Co jest ważne dla projektu?

  • Podkreślenie prestiżu miejsca pamięci/trwałego upamiętnienia.
  • Nadanie lub przywrócenie odpowiedniego wyrazu.
  • Zaangażowanie w opiekę nad miejscami pamięci i trwałymi upamiętnieniami jak największej liczby różnych podmiotów.
  • Zapewnienie jak najlepszej dostępności miejsca/trwałego upamiętnienia.
  • Tworzenie nowych trwałych upamiętnień w miejscach, gdzie ich obecność jest uzasadniona interesem społecznym.
  • Twórcze zastosowanie nowoczesnych metod badań, edukacji i promocji do ochrony dziedzictwa narodowego.
  • Stosowanie rozwiązań prawnych sprzyjających lepszej opiece nad miejscami pamięci/trwałym upamiętnieniami (uwzględnienie miejsca pamięci, jego ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, czy objęcie go inną formą ochrony prawnej).

Do kogo najlepiej skierować projekt?

Preferowane grupy odbiorców to:

  • Polacy i osoby zainteresowane historią Polski.

Czym jest „miejsce pamięci i trwałe upamiętnienie”?

Zgodnie z regulaminem pod pojęciem „miejsce pamięci i trwałe upamiętnienie” rozumie się:

  • miejsce zbrodni popełnionych w ramach działań zbrojnych lub represji ze strony reżimów totalitarnych, w tym zbrodni ludobójstwa, zbrodni wojennej i zbrodni przeciwko ludzkości, na obywatelach polskich; obywatelach polskich będących przedstawicielami mniejszości narodowych i etnicznych lub grup posługujących się językiem regionalnym, lub obywatelach innych państw
  • miejsce funkcjonowania byłych obozów koncentracyjnych, obozów zagłady, obozów jenieckich oraz innych miejsc przetrzymywania ofiar zbrodni i represji, o których mowa w pkt 1
  • miejsce związane z działaniami prowadzonymi na rzecz obrony lub odzyskania niepodległości przez Polskę
  • inne miejsca związane z historią walk i męczeństwa Narodu Polskiego lub innych Narodów
  • materialne upamiętnienie ww. miejsc oraz osób i wydarzeń z nimi związanych, o ile nie łączy się ono z gloryfikacją sprawców zbrodni
  • powyższe upamiętnienia nie mogą wiązać się z gloryfikacją sprawców zbrodni.

PORDANIK DLA BIBLIOTEKARZY:

JAK NAPISAĆ DOBRY WNIOSEK?

ROZDZIAŁ VIII

OCENA WNIOSKU

Co jest oceniane we wniosku?

Kryteria oceny wartości merytorycznej

I. Ocena podstawowa
W przypadku kryterium o złożonej charakterystyce na wysokość punktacji wpłynąć może zarówno spełnianie wielu elementów ujętych w charakterystyce, jak i koncentracja na wybranych spośród nich.

Wśród kryteriów oceny podstawowej wyróżniono:

  • Spójna koncepcja zadania, uwzględniająca: realizację kluczowych celów programu; kompleksowość działań związanych z upamiętnianiem, edukacją i popularyzacją wydarzeń, miejsc, faktów i postaci związanych z walką i męczeństwem.
  • Uzasadnienie potrzeby realizacji zadania: wynikające ze stanu technicznego miejsca pamięci narodowej, stopnia jego zabezpieczenia, stanu ochrony prawnej obiektu; uwzględniające potrzebę edukacji historycznej i patriotycznej, upowszechnianie i promowanie tożsamości narodowej.
  • Ranga miejsca pamięci i ocena jego historycznego znaczenia: wpływ i znaczenie na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym; promocja i edukacja historyczna i patriotyczna.

II. Rekomendacja eksperta
Ocenę w kategorii „Rekomendacja eksperta” uzyskują wyłącznie wnioski, które uzyskają ocenę co najmniej 45 pkt. w kategorii „Ocena podstawowa”. W przypadku kryterium o złożonej charakterystyce na wysokość punktacji wpłynąć może zarówno spełnianie wielu elementów ujętych w charakterystyce, jak i koncentracja na wybranych spośród nich.

Wśród kryteriów oceny eksperta wyróżniono:

  • Priorytetowy charakter zadania wyróżniający na tle pozostałych zadań ze względu na: walory merytoryczne tj. region realizacji zadania, profil tematyczny, unikalność formy; walory pozamerytoryczne – społeczne; współpraca z organizacjami pozarządowymi, wolontariuszami, społecznością lokalną lub innymi podmiotami zewnętrznymi w zakresie opieki nad miejscami pamięci narodowej; strategia promocji zadania i upowszechniania jego rezultatów.
  • Inne, wskazane przez eksperta walory zadania uzasadniające rekomendację (opis eksperta).

Kto dokonuje oceny?

Oceny wartości organizacyjnej dokonuje instytucja zarządzająca (operator programu), a oceny wartości merytorycznej dokonuje zespół sterujący składający się z ekspertów.

Ile można zdobyć punktów?

Można zdobyć łącznie 100 punktów, w tym za ocenę podstawową 0-60 pkt, rekomendację eksperta 0-40 pkt.

Ile punktów należy dostać, by otrzymać dofinansowanie?

Minimalnie 70,20 pkt (według ostatniej listy rankingowej). W programach na rok 2025 zmieniono transparentność oceny wniosków.

Czy mogę dodać coś od siebie, by zwiększyć szanse na pozytywną ocenę?

Nie. Zawsze postępuj zgodnie z wytycznymi. Dodatkowe elementy dołączane do wniosku mogą być potraktowane jako błąd formalnoprawny. W przypadku wątpliwości najlepiej zwrócić się po pomoc do operatora programu.

ROZDZIAŁ IX

KOSZTORYS I ROZLICZENIE

Jakie są koszty kwalifikowane?
Co należy uwzględnić w kosztorysie?

Jakie są zobowiązania rozliczeniowe?

Wszystkich beneficjentów dotyczy obowiązek prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej środków finansowych ministra oraz wydatków dokonywanych z tych środków.

Beneficjent zobowiązany jest do prowadzenia dokumentacji finansowej zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Pamiętaj, by na wszystkie zakupy, usługi, zlecenia gromadzić faktury, umowy i inne potwierdzenia. Każdy Beneficjent jest zobowiązany do rozliczenia dofinansowania na warunkach określonych w umowie.

Czy w kosztorysie trzeba uwzględniać podatek VAT?

W kosztorysie nie może być uwzględniony podatek od towarów i usług (VAT) w wysokości, w której podatnikowi przysługuje prawo do jego odzyskania lub rozliczenia w deklaracjach składanych do Urzędu Skarbowego, przy czym:

  • wnioskodawcy (beneficjenci), którzy nie mają prawnej możliwości odzyskania lub rozliczenia podatku VAT od towarów i usług związanych z realizacją zadania – sporządzają kosztorysy w kwotach brutto (łącznie z podatkiem VAT)
  • wnioskodawcy (beneficjenci), którzy mają możliwość odzyskania lub rozliczenia podatku VAT od towarów i usług związanych z realizacją zadania (w całości lub w części) – sporządzają kosztorysy w kwotach netto (tj. nie uwzględniają w nich kwot podatku VAT, które będą podlegały odzyskaniu lub rozliczeniu).

Możliwość odzyskania podatku VAT rozpatruje się w świetle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

ROZDZIAŁ X

POMOC

Kto udziela informacji dotyczącej programu?

Informacje dotyczące programu są udzielane przez pracowników Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Miejsc Pamięci MKiDN.

  • Adam Sawicki, tel. 22 42 10 220, asawicki@kultura.gov.pl
  • Katarzyna Słowińska, tel. 22 42 10 352, kslowinska@kultura.gov.pl
  • Departament Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Miejsc Pamięci, ul. Krakowskie Przedmieście 15, 00-071 Warszawa.

Przed zadaniem pytania warto najpierw upewnić się, czy w regulaminie nie ma zawartej odpowiedzi.

Gdzie jeszcze uzyskać pomoc?

Jeśli masz pytania lub szukasz pomocy w gronie bibliotekarzy dołącz do Forum Bibliotekarzy.

Odkryj inne dofinansowania, granty i konkursy dla bibliotek

Możliwości jest więcej!