Biblioteki publiczne są chętniej odwiedzane – taki wniosek płynie z najnowszych informacji sygnalnych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. W 2023 roku odnotowano aż 7,3% wzrost liczby odwiedzin. Z pewnością wpływ na to ma większa otwartość bibliotek, szczególnie w dni wolne od pracy i szkoły. Drugim ważnym wskaźnikiem jest wzrost liczby czytelników o 4,5%, co jest wynikiem rozszerzenia oferty i usług książnic sprawiając, że miejsca te zyskują na popularności i atrakcyjności.
Oba wskaźniki przełożyły się również na zwiększenie o 3,6% liczby wypożyczeń i korzystanie ze zbiorów na miejscu – o 8,7% więcej niż w 2022 roku. Stoją za tym niewątpliwie dwa czynniki: systematycznie uzupełniane o nowości wydawnicze księgozbiory bibliotek i zapewnienie zdalnego dostępu do publikacji w formatach cyfrowych (w tym e-booków i audiobooków).
Biblioteki publiczne w 2023 roku
Na koniec 2023 roku w Polsce funkcjonowało 7570 bibliotek publicznych i filii, przy których funkcjonowało 871 oddziałów dla dzieci i młodzieży oraz 751 punktów bibliotecznych. Zgromadziły one 124,3 mln woluminów księgozbioru (98,5% stanowiły książki). Przeciętnie jedna biblioteka publiczna oferowała czytelnikom 7 tytułów czasopism bieżących.
Na jedną bibliotekę publiczną przypadało przeciętnie 702 czytelników. Największą grupę czytelników bibliotek publicznych stanowiły osoby w wieku 25–44 lata (25,0%) oraz osoby pracujące (39,3%). Liczba zrejestrowanych użytkowników w bibliotece, tj. osób, które posiadały aktywne konto i ważną kartę biblioteczną w ciągu roku, wyniosła 6,3 mln. Liczba czytelników, tj. użytkowników zarejestrowanych, którzy wypożyczyli na zewnątrz co najmniej jedną pozycję w ciągu roku, wyniosła 5,3 mln. W porównaniu z 2022 rokiem liczba zarejestrowanych użytkowników wzrosła o 5,2%, a czytelników o 4,5%. W ciągu roku w bibliotekach publicznych odnotowano 58,4 mln odwiedzin (wzrost o 7,3%).
Czytelnicy w ciągu roku wypożyczyli na zewnątrz 97,9 mln woluminów księgozbioru (o 3,6% więcej w porównaniu z 2022 r.) oraz 2,8 mln materiałów bibliotecznych stanowiących zbiory specjalne (o 1,4% mniej). Na miejscu udostępniono 4,9 mln księgozbioru, tj. o 8,7% więcej niż w 2022 roku.
W 2023 roku biblioteki publiczne zorganizowały 197,8 tys. imprez stacjonarnych oraz 1,6 tys. imprez on-line, w których udział wzięło odpowiednio 5,8 mln oraz 200,4 tys. uczestników. Ponadto w bibliotekach publicznych odbyło się 535 konferencji i seminariów, z których skorzystało 27,8 tys. osób.
Na koniec 2023 roku 96,3% bibliotek posiadało 51,3 tys. komputerów, z których 47,3% dostępnych było dla użytkowników. Z komputerowych programów bibliotecznych korzystało 6 537 bibliotek publicznych.
Większość bibliotek oferowała m.in. następujące usługi elektroniczne, tj.: katalog on-line (82,0% bibliotek), możliwość zdalnej rezerwacji materiałów bibliotecznych (61,5%), możliwość zdalnego składania zamówień na materiały biblioteczne (58,9%), elektroniczne (e-mail/sms) powiadamianie o terminach zwrotu materiałów bibliotecznych (57,3%), możliwość zdalnego przedłużania terminów zwrotów materiałów bibliotecznych (53,7%).
W bibliotekach publicznych na koniec 2023 roku zatrudnionych było 22,0 tys. pracowników. Na stanowiskach bibliotekarskich pracowało 15,2 tys. osób, blisko połowa z nich (48,5%) posiadała wyższe wykształcenie kierunkowe. Spośród wszystkich pracowników biblioteki, 65,7% wzięło udział w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe, sfinansowanych przez pracodawcę.
- Pobierz raport Biblioteki publiczne w 2023 roku. Informacja sygnalna
Dofinansowania dla bibliotek
Darmowy serwis „Dofinansowania dla bibliotek” to nieoceniona pomoc w pracy bibliotekarzy i osób poszukujących dodatkowych źródeł finansowania swoich jednostek i zwiększenia budżetu. Zaletą serwisu jest wygodny terminarz naborów, dzięki któremu można sprawdzić, w jakich programach można aktualnie składać wnioski lub zaplanować udział w innych. Serwis jest ciągle rozbudowywany o kolejne programy oraz poradniki.
Źródło danych: GUS
Źródło zdjęć: BMM