Projekt „Twórcze zacisze przestrzeń przyjazna dla spektrum autyzmu” był skierowanych do dzieci w spektrum autyzmu i ich rodzin. O podjętych działaniach i pomyśle na kącik wyciszenia pisze Hanna Liebrecht z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Świeciu.
Nauka czytania jest podstawą edukacji, a biblioteka jest obiektem dostępnym i odwiedzanym przez osoby nieneurotypowe w różnym wieku. Każdy człowiek ma prawo do akceptacji i przynależności do grupy. Dlatego potrzeba w naszym mieście przestrzeni dostosowanej do potrzeb osób w spektrum autyzmu.
Jesteśmy nieformalną grupą kobiet „MaMy i Działamy!” związaną z tematyką autyzmu prywatnie i zawodowo. Przy współpracy z Miejską Biblioteką Publiczną w Świeciu napisałyśmy projekt „Twórcze zacisze przestrzeń przyjazna dla spektrum autyzmu” skierowany do dzieci w spektrum i ich rodzin. Fundusze na jego realizację zostały pozyskane ze środków Programu „Działaj lokalnie” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce oraz Ośrodek Działaj Lokalnie w Świeciu. Podjęte działania odpowiadają na specjalne potrzeby mieszkańców powiatu świeckiego. Staramy się normalizować zjawisko autyzmu i przełamujemy związane z nim tabu. Odbiorcami projektu są dzieci w spektrum autyzmu, ich rodzice, rodzeństwo, inni członkowie rodziny i opiekunowie. A w dalszej perspektywie każdy wrażliwy na odmienność i dysfunkcje innych ludzi mieszkaniec naszego regionu.
Celem naszych działań jest integracja rodzin z dziećmi w spektrum, współpraca społeczności i nauka tolerancji odmienności. Utworzyłyśmy przestrzeń do nawiązywania kontaktów i budowania relacji między sobą. Dzięki naszej współpracy w bibliotece powstało miejsce socjalizacji, trenowania umiejętności komunikacyjnych i rozwijania kompetencji społecznych oraz nauki kreatywnego spędzania czasu wolnego. Regularne spotkania wspomagają rodziny w budowaniu więzi społecznych i poczucia przynależności.
Wszystkie dzieci mogą prezentować trudne zachowania – szczególnie w nowych miejscach, wśród nieznanych osób. Rolą opiekuna jest uspokojenie dziecka i nauczenie go reagowania w sposób akceptowany społecznie. Dla opiekunów dzieci ze specjalnymi potrzebami jest to utrudnione w budynkach użyteczności publicznej – nie tylko ze względu na wystrój przestrzeni, ale też obecność innych użytkowników i lęk przed ocenianiem kompetencji rodzicielskich. Nasza grupa, dzięki połączeniu sił z biblioteką, wspomaga zarówno dzieci w spektrum, jak i normatywne, w nauce interakcji społecznych w różnego rodzaju instytucjach. Wszyscy pracownicy biblioteki zostali odpowiednio przeszkoleni. Dzięki temu zapewniamy użytkownikom poczucie bezpieczeństwa, zrozumienia i przede wszystkim – akceptacji. Wspólnie tworzymy pierwszą w mieście, bezpieczną przestrzeń dedykowaną osobom neuroróżnorodnym.
Wokół nas wzrasta ilość stymulatorów. Nawet w parku miejskim, pełnym zgiełku i radosnych okrzyków dzieci, trudno o zaciszne miejsce. A jest ono potrzebne każdemu dziecku (bywa, że i dorosłym). Dlatego, oddzielając zasłonami dźwiękochłonnymi strefę wypoczynku w bibliotecznym Oddziale dla dzieci, stworzyłyśmy ogólnodostępny kącik wyciszenia. Jest on wyposażony w wygodny fotel, poduszki o sensorycznej fakturze poszewki oraz kocyk – aby dziecko mogło odizolować się od bodźców, przytulać się z opiekunem lub zwyczajnie odpocząć, gdy zajdzie taka potrzeba. Skutecznym sposobem na ułatwienie dzieciom regulowania układu nerwowego był montaż dedykowanych tablic manipulacyjnych z atestem bezpieczeństwa oraz udostępnienie akcesoriów sensorycznych o różnej strukturze i funkcji. Aby wspomóc proces socjalizacji zorganizowaliśmy cykl rodzinnych warsztatów arteterapeutycznych: plastyczne, muzyczne, sensoryczne, przyrodnicze i z elementami zooterapii. Stanowią one dla rodzin okazję do zaangażowania się w aktywne spędzanie czasu z dziećmi wśród innych osób.
Realizacja projektu niedługo się kończy. Ale dla nas to nie koniec pracy. Mamy zaplanowane tematyczne spotkania ze specjalistami od spektrum dla opiekunów dzieci. Dodatkowo, liczymy na utworzenie nieformalnej grupy wsparcia dla mam dzieci ze specjalnymi potrzebami. Przed nami pierwsze spotkanie warsztatowe, taka „godzinka dla siebie” w gronie kobiet rozumiejących trudności wychowawcze. Wychodzimy naprzeciw potrzebom rodziców chcemy dać im przestrzeń do spotkań, wymiany doświadczeń i co najważniejsze – chwilę odpoczynku od najtrudniejszej roli z jaką przyszło im się zmierzyć, czyli bycia rodzicem dziecka w spektrum autyzmu.
Źródło zdjęć: mat.pras. MBP w Świeciu