Biblioteka Śląska w swoim cyklu „Naj…” przedstawia to, co najmniejsze i największe, najstarsze i najcenniejsze, najrzadsze i najdziwniejsze, najpiękniejsze, a nawet najbardziej „nadgryzione zębem czasu”.
Materiały są prezentowane w każdy piątek w mediach społecznościowych Biblioteki Śląskiej.
Najstarszy druk
Kolejna odsłona cyklu związana jest z przypadającym Dniem Działacza Kultury i Drukarza. Tym razem prezentujemy najstarszy druk ze zbiorów Biblioteki Śląskiej. Wydaną w 1474 roku w oficynie Antona Kobergera w Norymberdze teologiczną encyklopedię „Pantheologia sive Summa universae theologiae” napisaną przez Rainerus de Pisisa. Dwa pokaźne woluminy (posiadamy tom 2 i 3) oprawiono w deski obciągnięte białą i brązową skórą i ozdobiono tłoczeniami. Wiadomo, że w 1669 roku księgi były własnością klasztoru franciszkanów w Głubczycach. Tekst jest drukowany, ale ręcznie uzupełniono go barwnymi inicjałami i żywą paginą. Z naszymi egzemplarzami związane jest jeszcze jedno naj… W tomie drugim są niezwykłe wyklejki – dwa arkusze korektowe jednej strony z tomu trzeciego „Pantheologii”. Możemy więc zobaczyć, jak wyglądała praca drukarzy i korektorów w XV wieku. Czy przez 500 lat wiele się zmieniło?
Najwięcej postaci z książką
Kolejna odsłona cyklu bibliotecznych „Naj…” poświęcona jest czytelnikom i to tym… najstarszym. Najwięcej postaci z książką (atrybutem mądrości) można znaleźć w najsłynniejszym, bogato ilustrowanym inkunabule, czyli w „Kronice świata” Hartmanna Schedla (Liber Chronicarum) wydrukowanej przez norymberską oficynę Antona Kobergera w 1493 roku. Biblioteka Śląska posiada łacińską wersję tego dzieła. Ta swoista encyklopedia świata zawiera portrety świętych, papieży, władców, postaci historycznych i fantastycznych. Do pokazania blisko 600 postaci użyto zaledwie 96 drzeworytów, którym jedynie zmieniano podpisy. Dlatego święty Stanisław (umieszczony w części poświęconej Polsce) wygląda tak samo jak na przykład święty Dionizy.
Najmniejsza książka wielotomowa
Wkrótce będziemy świętować stulecie Biblioteki Śląskiej, a zatem przedstawiamy najprawdopodobniej najkrótszą jej historię, ujętą w 3280 liter i 430 słów. Ta najmniejsza w naszych zbiorach książka wielotomowa (dwa woluminy o wymiarach 6×7 mm, liczące 44 i 40 stron) jest dziełem Zygmunta Szkocnego. Pracował nad nim pół roku, pisząc ręcznie, piórkiem i tuszem na cieniutkim papierze, drukowanymi literkami. Oprawione w skórę tomiki umieścił w drewnianym cokole, który zdobi wykonana w bryle węgla rzeźba gmachu Biblioteki Śląskiej. Miniaturowe dzieło ofiarował Książnicy w 1998 roku na otwarcie nowej siedziby.
Najmniejsza biografia
Miniaturowa biografia Wojciecha Korfantego ma 36 stron, ale wymiary milimetrowe – 5×7 mm. Twórca pracował nad nią aż pięć miesięcy (X 1993–II 1994) i umieścił ją w ozdobnym „postumencie” (70×123 mm) z portretem Korfantego. Całość jest dziełem inżyniera architekta Zygmunta Szkocnego, autora najmniejszych książek świata.
