Bibliotekarze poszukujący dodatkowych środków finansowych na realizację projektu mogą skorzystać z zewnętrznych programów i konkursów grantowych zarządzanych przez fundacje. Warto sprawdzić, które z nich wspierają działania bibliotek!
Lustro Biblioteki uruchomiło serwis „Dofinansowania dla bibliotek”. To odpowiedź na oczekiwania bibliotekarzy, którzy poszukują dodatkowych źródeł finansowania swoich jednostek i zwiększenia budżetu.
Bibliotekarze często szukają sposobów na dofinansowanie swojej działalności i projektów. Jedni mogą liczyć na pełne zaangażowanie ze strony samorządów, inni aktywnie włączają się w zdobycie funduszy dzięki budżetowi obywatelskiemu. Niestety nie zawsze wszystkie biblioteki mogą liczyć na takie wsparcie ze strony lokalnych władz, jakiego by oczekiwały. Oprócz pisania wniosków do programów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego czy programów unijnych bibliotekarze starają się o dodatkowe dotacje, nawiązują partnerstwa, szukają sponsorów, sięgają po fundusze, np. ze zbiórek publicznych, crowdfundingu (finansowania projektów przez społeczność) lub innych form, na które mogą sobie pozwolić w zgodzie z prawem. Możliwości jest naprawdę wiele – wystarczy tylko się rozejrzeć. Dobrym sposobem na pozyskanie dodatkowych środków są konkursy i programy grantowe z zewnętrznych źródeł. Prowadzą je charytatywnie fundacje, firmy oraz banki, które wspierają realizację projektów kulturalno-społecznych zgodnych z ich celami statutowymi. To świetny sposób na pozyskanie pieniędzy dla biblioteki!
Fundacja PGNiG im. Ignacego Łukasiewicza Wsparcie
Fundacji PGNiG im. Ignacego Łukasiewicza obejmuje „szeroko rozumiane wspieranie dziedzictwa narodowego i kultury, ale także działania na rzecz nauki i edukacji w zakresie nauk podstawowych, technicznych oraz sportu. Fundacja również wspiera poznawanie historii ojczystej, budowanie tożsamości narodowej oraz czczenie pamięci polskich bohaterów”. Od 2004 roku aktywnie wspomaga w zakresie działań kulturalnych m.in. organizację spektakli i wydarzeń teatralnych, muzycznych i filmowych, działalność kulturalną w kraju i za granicą czy projekty związane z ochroną środowiska.
O dofinansowanie wnioskuje się przez formularz online dostępny na stronie internetowej fundacja.pgnig.pl/wniosek-o-dofinansowanie. W polach należy podać m.in.: kwotę uzyskanych innych dotacji, udział własny (mile widziany) oraz informację o dołączonych dokumentach (w tym kosztorysie i referencjach przesłanych w osobnym pliku). Według regulaminu terminy składania wniosków upływają kolejno: 15 marca, 15 czerwca, 15 września, 15 listopada. W danym roku można składać tylko jeden wniosek.
Dobre praktyki
Doświadczeniem w zdobywaniu środków z tego źródła pomoże poszczycić się Miejska Biblioteka Publiczna w Tychach, która otrzymała dofinansowanie na projekt „Zostań poliglotą – wsparcie nauki języka obcego poprzez wypożyczanie kursów audio oraz audiobooków w języku obcym”. W jego ramach odbył się cykl wykładów, a zbiory biblioteki wzbogaciły się o wartościowe kursy wspomagające naukę różnych języków obcych. Bardzo ciekawą inicjatywą (kierowaną do szkół) był program edukacyjny „Rodzice i dzieci, powietrze bez śmieci”, któremu towarzyszyło hasło „Pomóżmy Polsce odetchnąć od smogu!”. Trzy zwycięskie szkoły wygrały wyposażenie nowoczesnej pracowni przyrodniczej o wartości 30 tys. zł każda. Również bibliotekarze mogą wykorzystać taki pomysł, by zgłosić projekt w kategorii ochrona środowiska.
Szczegóły aplikacji
Wypełnienie wniosku jest bardzo proste – wystarczy zajrzeć na stronę: fundacja.pgnig.pl i działać!
Fundacja Banku Pekao S.A.
Fundacji Banku Pekao S.A. im. dr. Mariana Kantona prowadzi działalność charytatywną już od 1997 roku. Wsparcie fundacji można uzyskać m.in. w zakresie upowszechniania kultury, oświaty i wychowania dzieci i młodzieży, popularyzowania wiedzy bankowej, ochrony środowiska. Już same te cele sugerują, że najlepiej, by biblioteka złożyła wniosek na działania takie jak: organizacja festiwalu literackiego, zakup nowości wydawniczych lub sprzętu, nauka kompetencji cyfrowych z zakresu e-bankowości czy projekty ekologiczne. Warto pomyśleć także o wyjeździe integracyjnym organizowanym przez bibliotekę – to jedno z najczęściej dofinansowywanych w tym programie przedsięwzięć. Fundacja kładzie nacisk na przyznawanie środków na projekty skierowane do dzieci, młodzieży oraz potrzebujących z niezamożnych rodzin.
Wniosek należy przesyłać tradycyjną drogą pocztową. Powinien on zawierać podstawowe dane wnioskodawcy, opis projektu, kosztorys, harmonogram, a także: krótki opis prowadzonej działalności (lepiej nie skupiać się w nim na historii, ale na tym, co jest ważne dla danego projektu); informację o otrzymanych większych dotacjach w ostatnim roku; informację o tym, do jakich innych podmiotów zwrócili się wnioskujący.
Dobre praktyki
Dwa lata z rzędu (w 2017 i 2016 roku) gminnym bibliotekom w Zelowie, Wodzisławiu i Kijach udało się pozyskać po tysiąc złotych na zakup nowości wydawniczych. Z kolei Biblioteka Publiczna w Częstochowie za 1,8 tys. zł dofinansowania zakupiła książki naukowe, a Biblioteka Miejska w Jaworznie potrzebowała tysiąca złotych na książki dla dzieci.
Fundacja dobrze odbiera także zakup książek dla osób z dysfunkcją wzroku – na ten cel 3 tys. zł otrzymała Legnicka Biblioteka Publiczna, zaś 1,5 tys. zł – Biblioteka Publiczna w Opalenicy na projekt „Zakup książek z dużą czcionką”. Dobrą praktyką wykazała się również Biblioteka Publiczna w Lidzie, której udało się zdobyć tysiąc złotych na projekt „Wakacje z książką”. Aż 2 tys. zł otrzymała Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie na paczki mikołajkowe dla dzieci. Analizując sprawozdania, można zauważyć, że wśród beneficjentów jest mała liczba bibliotek – mimo to warto złożyć wniosek sprofilowany dokładnie pod kątem celów zgodnych ze statutem fundacji.
Szczegóły aplikacji
Wniosek o dofinansowanie, wymogi oraz sprawozdania fundacji dostępne są na stronie internetowej: pekao.com.pl/o-banku/odpowiedzialnosc-spoleczna/ fundacja-banku-pekao-sa.html.
Fundacja mBanku
185 – tyle projektów matematycznych otrzymało dofinansowanie w piątej edycji programu grantowego „mPotęga”. Łączny koszt ich realizacji, sfinansowany przez Fundację mBanku, to ponad milion złotych. „mPotęga” to program grantowy, który popularyzuje matematykę wśród młodych ludzi i pokazuje im, że matematyka to superprzygoda i przydatna umiejętność w codziennym życiu.
Projekty wcale nie muszą być trudne – chodzi o promowanie królowej nauk wśród dzieci. Bibliotekarz wcale nie musi być „mategikiem” ani nauczycielem, by go zrealizować. Do bardziej zaawansowanych matematycznie projektów może zawsze zatrudnić matematyka z pobliskiej szkoły. Liczy się kreatywność i nieszablonowe podejście do nauki matematyki, więc najlepiej postawić na gry terenowe lub kręcenie telefonem filmów edukacyjnych ukazujących wszechobecność matematyki. Wysokość grantu waha się między kwotą 2 tys. a 8 tys. zł.
Fundacja dofinansowuje projekty trwające od 2 do 4 miesięcy w dwóch kategoriach konkursowych, których adresatami są: uczniowie klas IV-VI szkół podstawowych oraz uczniowie klas VII-VIII szkół podstawowych i klas gimnazjalnych.
Dobre praktyki
Na uwagę zasługuje Miejska Biblioteka Publiczna im. Adama Asnyka w Trzebini. Jej projekt „Budujemy makiety Trzebini” polegał na zdobywaniu przez uczestników wiedzy na temat planu miasta i oznaczeń na nim, a także skali, jednostek miar i obliczeń wymiaru działek oraz budynków. Dzieci za pomocą różnych materiałów plastycznych i ekologicznych stworzyły miniaturowe modele ciekawych miejsc.
„Matematyczne potyczki” zrealizowane w Bibliotece Publicznej Gminy Tereszpol to cykl różnorodnych inicjatyw, w tym warsztatów kulinarnych, podczas których uczniowie musieli samodzielnie odliczyć i odmierzyć składniki, by własnoręcznie upiec pizzę (ucząc się ułamków, jednostek masy, objętości) oraz wziąć udział w turnieju matematyczno- -sportowym i konkursie plastycznym „Liczby rządzą światem”.
W programie tym dofinansowanie otrzymuje bardzo wiele bibliotek. Często jest ono przeznaczone na kontynuację dalszych części już zrealizowanych projektów – takim przykładem jest Biblioteka Centrum Kultury w Piekoszowie.
Szczegóły aplikacji
Idealne równanie na zdobycie grantu można znaleźć na stronie internetowej: mbank.pl/mfundacja. Pomocą służą także regulaminy, przewodnik dla grantobiorcy, publikacje oraz przykładowe zrealizowane działania.
Fundacja BGK
Biblioteki publiczne były też wielokrotnie nagradzane w konkursie grantowym „Na dobry początek!”. W konkursie tym chodzi o realizację zajęć o charakterze dydaktyczno-wychowawczym z wykorzystaniem nowatorskich metod pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Fundacja BGK im. J. K. Steczkowskiego w każdej edycji wybiera 50 projektów z dofinansowaniem do 10 tys. zł.
Wniosek można złożyć w specjalnym generatorze online po założeniu konta instytucji i zalogowaniu się na stronie: dotacje.fundacjabgk.pl/login. Projekty powinny być przeprowadzone w formule warsztatowej przez okres 4 miesięcy i uwzględniać zaangażowanie rodziców i opiekunów w ich współtworzenie i realizację oraz nawiązanie partnerstwa z trzema innymi podmiotami działającymi na rzecz dobra publicznego (także osobami fizycznymi), organizacjami lub instytucjami. Do odbiorców projektu należy włączyć dzieci o niskim statusie społeczno- ekonomicznym. Wnioski zazwyczaj można składać mniej więcej do połowy września.
Pod względem merytorycznym wnioski o dofinansowanie są rozpatrywane według kryteriów takich jak: wartość dodana (zakup sprzętu/wyposażenia), innowacyjność projektu w środowisku lokalnym, podniesienie kompetencji oraz przejrzystość budżetu.
Dobre praktyki
W ostatniej edycji wśród finalistów konkursu Fundacji BGK znalazło się 12 bibliotek (w tym jedna w strukturach ośrodka kultury). Jedną z laureatek jest Gminna Biblioteka Publiczna w Pruszczu, która stoi przed wyzwaniem organizacji projektu „Bajkoterapia z psem – cykl warsztatów kynoterapeutycznych”. Z kolei Gminna Biblioteka Publiczna w Miedzichowie otrzymała dofinansowanie w wysokości 9,3 tys. zł na projekt „Biblioteka w plenerze – czytamy, oglądamy oraz przedstawiamy”. Dzięki temu mali uczestnicy kreatywnie spędzili ferie w bibliotece. Partnerami zostały urząd gminy oraz pobliskie stowarzyszenie.
Z kolei za 9,6 tys. zł Gminnej Bibliotece Publicznej w Pawłowicach – Filii w Pielgrzymowicach udało się zorganizować projekt biblioteki „Spotkania z emocjami – zabawy z elementami arteterapii”, czyli półroczny cykl spotkań przeznaczonych dla 15-osobowej grupy uczniów szkoły podstawowej w wieku 7-8 lat oraz ich rodziców.
Szczegóły aplikacji
Fundacja w przystępnej formie udostępnia na stronie internetowej: fundacja.bgk.pl/programy/na-dobry-poczatek niezbędne dokumenty, listę dofinansowanych projektów, poradnik grantobiorcy (pomagający także rozliczyć projekt), jak również prezentuje dobre praktyki.
Fundacja PZU
Fundacja PZU przeznacza środki na realizację projektów pozakonkursowych, w których ceni innowacyjność i trwałość podejmowanych działań, a także możliwość kontynuowania ich w przyszłości, po zakończeniu projektu. Dotacje dla instytucji publicznych są przyznawane przez cały rok. Decyzje o rozpatrzeniu można uzyskać w terminie nie krótszym niż 30 dni od dnia złożenia. Składanie wniosków odbywa się wyłącznie drogą online.
Instytucja może ubiegać się o dowolną kwotę dotacji (w przypadku wnioskowania o ponad 100 tys. zł wniosek jest rozpatrywany przez Radę Fundacji PZU). Wymagany jest również 10-procentowy wkład własny. Projekt, na który otrzymano dofinansowanie, musi zamknąć się w ciągu 12 miesięcy.
Dobre praktyki
Biblioteka Kraków przygotowała cykl ponad 80 wydarzeń literackich, teatralnych i plastycznych do przeprowadzenia w ramach „Festiwalu Magia czytania z Fundacją PZU”. Dofinansowanie zostało przyznane przez Fundację PZU już dwa razy. Projekt obejmuje filie biblioteki i jest realizowany od listopada 2018 roku do października 2019 roku. Jak podaje biblioteka: „Głównym celem działań jest promocja czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży, w tym wśród dzieci z niepełnosprawnościami z Krakowa i okolic, które przebywają w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych na terenie miasta oraz uczęszczają do szkół integracyjnych. Celem projektu jest również integracja młodych ludzi z dysfunkcjami z ich rówieśnikami, a także kształtowanie pozytywnych postaw wobec innych”.
Dofinansowanie udało się uzyskać również Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaworznie w ramach obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości – dzięki uzyskanym środkom wydany został bezpłatny śpiewnik pieśni patriotycznych.
Szczegóły aplikacji
Informacje ogólne oraz regulamin wraz z formularzem online i instrukcją są dostępne na stronie internetowej: fundacjapzu.pl/konkursy-i-dotacje/instytucje- publiczne.html.
Fundacja Lotto
Fundacja Totalizatora Sportowego realizuje program grantów, dzięki któremu udziela wsparcia organizacjom non-profit ze szczególnym uwzględnieniem popularyzacji aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży oraz ułatwiania dostępu do kultury. Można tutaj zdobyć wsparcie finansowe lub darowiznę rzeczową. Wnioski przyjmowane są przez cały rok kalendarzowy.
Dobre praktyki
W tym roku środki finansowe na projekt „Kraina Wyobraźni – poznaję, uczę się, wiem” zdobyła Biblioteka Publiczna w Tereszpolu. Jego realizacja zakładała rozbudzenie ciekawości świata i rozwój kreatywności dzieci od najmłodszych lat. W ramach projektu przewidziano m.in.: warsztaty muzyczne, rajd przedszkolaka, bajkowy Dzień Dziecka, konkursy, warsztaty artystyczne i edukacyjne, a także odbyły się m.in. walentynki i ferie w bibliotece.
Szczegóły aplikacji
Warunkiem uzyskania wsparcia jest złożenie aplikacji przez informatyczny system składania wniosków znajdujący się na stronie: fundacjalotto.pl/program-grantow.
Kulczyk Foundation
W konkursie grantowym Kulczyk Fundation nacisk jest kładziony na inicjatywy społeczne, których „owocem są inwestycje infrastrukturalne trwale zmieniające naszą rzeczywistość ”. Mają one być katalizatorem realnej zmiany społecznej w przestrzeni publicznej.
W każdym roku kalendarzowym odbywają się dwie edycje konkursu grantowego Kulczyk Foundation. Zazwyczaj wnioski można składać do końca danego roku. Maksymalna kwota, o którą może ubiegać się wnioskodawca w ramach konkursu, wynosi 25 tys. zł, ale łączna wartość wszystkich przyznanych grantów dla wniosków składanych w każdej edycji może wynosić maksymalnie 100 tys. zł.
Projekty zgłoszone w ramach konkursu są oceniane według następujących kryteriów: zorientowanie projektu na realną zmianę społeczną; transparentność i skuteczność wnioskodawcy; współpraca ze społecznością lokalną; zaspokojenie autentycznych potrzeb beneficjentów; walor edukacyjny projektu; możliwość wykorzystania wolontariuszy w projekcie; dbałość o skuteczność i efektywność projektu; potencjał fundraisingowy projektu; wiarygodny i rzetelny kosztorys; pozyskane z dodatkowych źródeł środki finansowe.
Dobre praktyki
Niestety żadnej bibliotece nie udało się uzyskać grantu w tym konkursie. Mimo to warto próbować, ponieważ można otrzymać duże dofinansowanie. Wśród projektów, które wygrały, były np. zakup food trucka dla osób z niepełnosprawnościami, remont i modernizacja ośrodka dla kotów „Koteria” czy utworzenie na terenie szpitala przestrzeni do zabawy i odpoczynku.
Szczegóły aplikacji
Składanie wniosków odbywa się w tradycyjny sposób oraz przez formularz online za pośrednictwem strony: kulczykfoundation.org.pl.
Fundacja Citi
Handlowy Własny program dotacji realizuje również Fundacja Kronenberga przy Citi Handlowym. Wnioskodawca, czyli np. biblioteka, może złożyć opis więcej niż jednego projektu. Warto pamiętać, że wkład własny nie jest formalnie wymagany, jednak zwiększa szansę na realizację projektu zgodnie z jego założeniami, a to z kolei podnosi prawdopodobieństwo uzyskania dofinansowania z fundacji. Procedura aplikowania składa się z dwóch etapów. Najpierw wniosek jest rozpatrywany w ciągu 30 dni roboczych od nadesłania (wystarczy podać podstawowe dane, wybrać obszar programowy – np. dziedzictwo kulturowe, innowacje w edukacji, twórczość artystyczna dzieci i młodzieży – oraz przedstawić opis projektu), a potem zarząd fundacji podejmuje decyzję o dofinansowaniu.
Dobre praktyki
W 2018 roku fundacja przyznała dwie dotacje, w tym jedną w wysokości 30 tys. zł dla Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN na realizację projektu „Wirtualny Sztetl – rozbudowa Historiograficznej Bazy Danych”. W gronie laureatów w latach poprzednich były także biblioteki. Dofinansowanie w kwocie 30 tys. zł w 2013 roku i 50 tys. zł w 2011 roku otrzymała także Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi na projekt „Konserwacja najcenniejszych starodruków Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Marszałka Piłsudskiego w Łodzi” – jego efekty zostały udostępnione w regionalnej bibliotece cyfrowej. Beneficjentką programu została także Gminna Biblioteka Publiczna w Kruklankach, która za prawie 6 tys. zł przygotowała i przeprowadziła projekt „Międzypokoleniowe spotkania teatralne – śmiesznie, bajkowo, kulturalnie”.
Szczegóły aplikacji
Działalność fundacji, formularz aplikacji, regulamin oraz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania są dostępne na stronie internetowej: citibank.pl/poland/ kronenberg.
Fundacja Tauron
Projekty zgłaszane do Fundacji Tauron muszą być zgodne z celami działalności tego podmiotu, takimi jak np. prowadzenie kampanii prospołecznych, akcji szkoleniowych i informacyjnych, promowanie talentów i wybitnych uzdolnień dzieci i młodzieży, organizacja imprez kulturalnych, wspieranie inicjatyw na rzecz społecznej odpowiedzialności biznesu. Po określeniu przedmiotu pomocy i projektu należy przesłać wniosek do fundacji, a następnie oczekiwać na decyzję zarządu.
Dobre praktyki
Możliwości stworzone przez Fundację Tauron wykorzystała Miejska Biblioteka Publiczna w Trzebini, która zrealizowała projekt „Zostań SuperCzytelnikiem!”. Jego założeniem było zdobycie pięciu odznak sprawności – uczestnicy tworzyli ilustracje i zakładki do książek, makiety miasta z materiałów ekologicznych, grali w gry planszowe i dekorowali ciasteczka.
Szczegóły aplikacji
Dodatkowe informacje można znaleźć na stronie internetowej: fundacja.tauron.pl/wspieramy.
Fundacja Santander
W ubiegłym roku wystartowała czwarta edycja konkursu grantowego „Tu mieszkam, tu zmieniam”. Fundacja Santander Bank zachęca biblioteki do składania wniosków na realizację projektów społecznych zmieniających okolicę i poprawiających warunki życia mieszkańców. Program ten był realizowany wcześniej pod auspicjami Fundacji Banku Zachodniego WBK.
Fundacja wybiera i dofinansowuje 25 najlepszych inicjatyw lokalnych kwotą w wysokości 10 tys. zł, 35 projektów – kwotą 7 tys. zł i 61 projektów – kwotą 5 tys. zł. Można zgłosić projekty w zakresach: zagospodarowania lokalnej przestrzeni publicznej, poprawy jej estetyki, czystości, funkcjonalności; ochrony zabytków, pielęgnowania i tworzenia miejsc pamięci; ochrony i poszerzania wiedzy o środowisku naturalnym; promocji i upamiętnienia postaci, które wywarły pozytywny wpływ na lokalne środowisko i których dorobek jest żywy w lokalnej świadomości albo wart przywrócenia pamięci; budowania wspólnot międzypokoleniowych, pogłębiania więzi lokalnych, współpracy między organizacjami.
Dobre praktyki
Na uwagę zasługuje projekt Miejskiej Biblioteki Publicznej w Radzyniu Podlaskim, która otrzymała 8 tys. zł na stworzenie sześciu mikrobibliotek w przestrzeni miejskiej.
Szczegóły aplikacji
Projekty można zgłaszać za pomocą aplikacji internetowej dostępnej pod adresem: fundacja. santander.pl.
Warto pamiętać, że niektóre programy i konkursy grantowe są prowadzone cyklicznie, a inne tylko w wyznaczonych terminach. Przed przystąpieniem należy zawsze dokładnie zapoznać się z regulaminem – to najlepsza lektura zawierająca wiele przydatnych wskazówek, które pomogą napisać wniosek zgodnie z wytycznymi organizatora. Warto zrobić sobie listę kontrolną i wypisać najważniejsze kwestie i wytyczne, które są punktowane przy ocenie wniosku. Drugą istotną rzeczą jest zbadanie środowiska – warto sprawdzić, czy jakaś biblioteka w okolicy lub dowolna inna zdobyły dofinansowanie w programie, do którego się aplikuje. Warto przeprowadzić wywiad i zapytać o wsparcie, procedury formalne, planowanie budżetu, doświadczenia na etapie składania wniosku, rozliczenia lub uprzejmie poprosić o wzór wypełnionego wniosku. Dobrym pomysłem jest także czytanie sprawozdań, aktualności i innych materiałów dostępnych na stronach internetowych fundacji – to właśnie tutaj można znaleźć dobre praktyki, przykłady i kopalnię inspiracji zrealizowanych przedsięwzięć. Należy również pamiętać o łączeniu projektów z rocznicami i wydarzeniami ważnymi dla Polski – takie inicjatywy są dodatkowo punktowane i fundatorzy lepiej je oceniają. Najlepiej zaczynać od małych, nieskomplikowanych projektów – nie porywać się od razu na z motyką na słońce, gdyż postawiony cel musi być wykonalny. I co najważniejsze, nie należy zapominać o użytkownikach i lokalnej społeczności, do których mają zostać skierowane działania. Dobrze zrealizowany projekt będzie wizytówką biblioteki na długie lata.