Rocznik świętokrzyski dawny: zabytek niewielkich rozmiarów, ale olbrzymiej wagi, jest to bowiem najstarszy zachowany w oryginale pomnik polskiej historiografii – zaznacza Magdalena Łanuszka, doktor historii sztuki oraz mediewistka, jedna z autorek książki Pierwsze/Najstarsze w zbiorach Biblioteki Narodowej.
Powstały najprawdopodobniej w Krakowie między 1122 a 1136 rokiem Rocznik zawiera zapiski o wydarzeniach ważnych dla Polski, w tym o przybyciu Dąbrówki do Mieszka (Dubrouka uenit ad Miskonem) oraz chrzcie władcy (Mysko dux baptizatur).
Cały rękopis wart jest uwagi nie tylko ze względu na dopisany do niego Rocznik – jak w przypadku wielu innych kodeksów średniowiecznych, na pergaminowych kartach tej księgi odnajdziemy komentarze, znaczniki, zdobienia, ale też uszkodzenia. Autorka artykułu o Roczniku świętokrzyskim dawnym przybliża tajniki pracy średniowiecznych skrybów. Z opisu dowiedzieć można się:
- dlaczego kodeksy miały zazwyczaj oprawy z desek;
- dlaczego na kartach Rocznika pojawiły się dziury;
- do czego były potrzebne duże marginesy;
- co spotykało klasztornych skrybów za nieutrzymywanie porządku w przyborach piśmienniczych;
- czym są reklamanty i jak zdobiono rękopisy;
- oraz jaki wpływ na powstanie księgi miała tachygrafia.
Odpowiedzi na te i inne pytania, a także ciekawe informacje o pracy średniowiecznych skrybów można znaleźć w artykule na blogu biblioteki cyfrowej POLONA. Zachęcamy do lektury!