Jak literatura może pomóc dziecku przepracować temat rozstania rodziców? Melanie Rutten próbuje słowami i obrazami pokazać trudne emocje, z którymi musi zmagać się wiele dzieci. Zobaczcie, jak Mój las wspomaga naukę wyrażania własnych uczuć!
Kolory samotności
Dziecięca wyobraźnia może tętnić wieloma kolorami i zapachami – życie wokół bezimiennej dziewczynki, bohaterki Mojego lasu pachniało jabłkami z ryżem i cynamonem, a mieniło się złotem słońca. Barwy tej historii bledną wraz z kłótniami rodziców, które doprowadziły do rozstania i do tego, że „świat stracił swoje kolory”. Wraz z nimi zmienia się również sama dziewczynka: skoro wokół trwa walka, to naturalne jest, że i ona musi stać się żołnierzem…
Metafory i emocje
Mój las jest tekstem wymagającym. Jego odbiorca musi zrozumieć sens kilku nakładających się na siebie metafor – tytułowego lasu, opadającego listka, wielkiego skarbu. Kolory poszczególnych rozdziałów (na przykład „Niebieski las”, „Żółty las”, „Czerwony las”) ściśle wiążą się z emocjami, których doświadcza dziecko, będące świadkiem rozstania rodziców. Targające główną bohaterką napięcia widoczne są w interakcjach z mieszkańcami lasu: dziewczynka-żołnierz rozmawia z kotem, królikiem czy wilczycą. Reakcje dziecka są rozmaite – czasem zamyka się w sobie, innym razem nieoczekiwanie wybucha:
Kot jest jak zawsze w świetnym humorze i liże łapę za każdym razem, kiedy mówi o czymś ważnym. Żołnierza strasznie to złości. – Po co ci ten cały hełm? – pyta Kot. – Boisz się czegoś? – Coś ty, ja się niczego nie boję! – wykrzykuje z wściekłością Żołnierz.
Przemyślana
Konstrukcja tej książki jest dopracowana w każdym najmniejszym szczególe: nawet kubek dziewczynki oddaje atmosferę, panującą w jej domu. Każdy z kolorów lasu jest ilustracją innego uczucia i innego problemu. Niebieski las uczy wyciszenia, czerwony nazywa złość, szary oswaja smutek. Chciałabym zwrócić uwagę szczególnie na historię czarnego, nocnego lasu, w którym Książka sama snuje swoje opowieści na dobranoc. Mój las jest wypełniony ogromną ilość znaczeń i jednokrotna lektura tego tekstu z pewnością nie wystarczy do ich odkrycia.
Lustrzane inspiracje
Picturebook Rutten jest na tyle krótki, że bez problemu można go przeczytać na lekcji bibliotecznej – przynajmniej we fragmentach. Tak jak wspomniałam, rozdział „Czarny las” poświęcony jest książce. Znajduje się w nim znacząca rozmowa Żołnierza z Książką dotycząca listka, który nie chce opaść z łodygi. Oto jej kawałek:
Żołnierz też ma pewne pytania. Czasem Książka potrafi na nie odpowiedzieć, a czasem nie. – Dlaczego Listek nie chce opaść?
– Może nie jest gotowy – mówi Książka. – Może nie przyszedł na niego czas…[…]
– Może…
– Dlaczego ciągle mówisz „może”?
– Bo nie wiem wszystkiego.
Warto przeczytać starszym dzieciom początek tej książki oraz właśnie ten fragment i porozmawiać z nimi na temat trudnych życiowo-rodzinnych sytuacji (takich jak rozwód, alkoholizm, pobyt w domach dziecka). Przygotujcie wystawę książek, które próbują „odpowiedzieć” właśnie na takie niełatwe dziecięce pytania.
TYTUŁ: Mój las
AUTOR: Melanie Rutten
TŁUMACZ: Jacek Mulczyk-Skarżyński
WYDAWNICTWO: Wytwórnia
LICZBA STRON: 56
ROK WYDANIA: 2019