Znacie publikacje Elżbiety Zubrzyckiej, założycielki Gdańskiego Wydawnictwa Psychologicznego? To teksty, które łączą ze sobą biblioterapię, elementy warsztatu psychologicznego oraz walory edukacyjne. Tym razem proponuję zaglądnięcie do trzech wartościowych tytułów tej autorki.
Leśny cykl z morałem – Filip, lis i magia słów
Zubrzycka napisała czteroczęściową serię książek o zajączku Filipie i jego najbliższych. Sympatyczni mieszkańcy leśnej doliny przeżywają wspólnie rozmaite przygody, dzięki którym uczą się lepiej poznawać siebie samych i swoje najbliższe otoczenie. W czwartej części cyklu, zatytułowanej Filip, lis i magia słów maluch postanawia samodzielnie eksplorować Wielki Las i nawiązać nowe znajomości z jego mieszkańcami. Rodzice Filipa, bacznie obserwujący zajączka i zaniepokojeni jego relacją z pobytu w lesie postanawiają nauczyć go pewnej zabawy… Jakie zwierzątko wyciągnie z niej wnioski?
Filip, a inni zwierzęcy bohaterowie
Historia Filipa i jego leśnych towarzyszy na tle gigantycznej ilości książek, których bohaterami są zwierzęta, prezentuje się wyjątkowo dobrze. Jest to z pewnością opowieść niosąca za sobą wartościowe treści, promująca właściwe postawy wśród dzieci, zachęcająca do życzliwości, odwagi i myślenia, wykraczającego poza stereotypy. Ilustratorka książki, Klara Wincenty postawiła na połączenie klasycznego rysunku z fotografiami polskiej wsi i zabudowań gospodarczych – co uważam, za ciekawy, dobrze zrealizowany pomysł.
Gra w potęgę słowa
Zdecydowanie największym walorem książki jest koncepcja Zubrzyckiej, łącząca jej warsztat psychologiczny i biblioterapię. Wspomniana zabawa, której rodzice postanowili nauczyć Filipa ma następującą formę:
Każdy mówi zdanie rozpoczynające się od słów: JA JESTEM i dodaje jakąś swoją dobrą cechę. Nie wolno używać negatywnych słów.
W kolejnych rozdziałach książki, dowiadujemy się, dlaczego ta gra jest tak ważna i jak Filip uczy się ją wykorzystywać w praktyce – autorka w posłowiu książki wyjaśnia znaczenie tej zabawy i proponuje do niej alternatywne formy, takie jak na przykład teatrzyk. Filip, lis i magia słów zawiera więc i biblioterapeutyczną opowieść, jak i wskazówki dla rodziców oraz opiekunów.
TYTUŁ: Filip, lis i magia słów
AUTOR: Elżbieta Zubrzycka
ILUSTRACJE: Klara Wincenty
LICZBA STRON: 128
WYDAWNICTWO: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
ROK WYDANIA: 2018
Futrzasta kość niezgody – Mały wielki przyjaciel…
Główny bohater następnej książki Zubrzyckiej, kilkuletni chłopiec odnajduje futrzaka, jak się zdaje, znacznie mniej sympatycznego niż leśny zajączek. Szczur – tytułowe zwierzątko, którego nikt nie lubił – wprowadza ferment w najbliższe otoczenie dziecka: o ile wrażliwa i empatyczna na losy zwierząt mama chłopca zgadza się na podjęcie opieki nad małym futrzakiem, o tyle społeczność sąsiedzka nie jest specjalnie przychylna nowemu lokatorowi…
„Wszystko razem musiało być dla niego straszne trudne”
Tytuł Mały wielki przyjaciel. Jak pokochałem zwierzątko, którego nikt nie lubił ma zupełnie inny przekaz i formę niż zajęczy cykl. Problemów, które porusza w tej książce Zubrzycka jest naprawdę sporo: z jednej strony na pierwszym planie mamy tu szereg zagadnień związanych z opieką nad zwierzętami, przywiązaniem do nich, budowaniem relacji, z drugiej pojawiają się wątki sprzeciwu wobec opinii społecznej i obalanie myślenia stereotypami. Zaskakujący jest zwłaszcza finał tej niewielkiej książeczki. W serii o Filipie autorka nie kładzie dużego nacisku emocje małego czytelnika (losy sympatycznego zajączka bardziej bawią i uczą niż wzruszają), natomiast w Małym wielkim przyjacielu nieustannie – niebezpośrednio oczywiście – apeluje do wrażliwości i empatii odbiorców.
TYTUŁ: Mały wielki przyjaciel. Jak pokochałem zwierzątko, którego nikt nie lubił
AUTOR: Elżbieta Zubrzycka
ILUSTRATOR: Walentyna Strunilina
LICZBA STRON: 64
WYDAWNICTWO: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
ROK WYDANIA: 2016
„W codziennym życiu słowa tworzą i niszczą” – Tajemnice pod lupą
Trzeci tytuł Elżbiety Zubrzyckiej, który chciałabym zaproponować, jest swojego rodzaju poradnikiem-przewodnikiem dla młodzieży. Tajemnice pod lupą. O czym młodzież mówi, a nie powinna. O czym młodzież nie mówi, a powinna dotyczą (jak łatwo się domyślić) sekretów – ich przestrzegania, wyjawiania i komentowania. Autorka omawia konkretne sytuacje i zwraca się bezpośrednio do nastolatków, proponując jednoznaczne rozwiązania (np. „Jeśli ktoś zwierzył ci się z jakiejś przykrości, która nie ma dalszego ciągu, zachowaj milczenie”).
Błahe rady czy konkretne problemy?
Zubrzycka nie poprzestaje jednak na w gruncie rzeczy błahych, poradnikowych radach, ale przygląda się zagadnieniu tajemnic, zestawiając je z poważniejszymi kontekstami. Samobójstwo, alkoholizm, godność, prywatność, wiedza, łamiąca prawo… – autorka Tajemnic pod lupą patrzy na problem zwierzania się najbliższym, uwzględniając bardzo szeroką wizję rzeczywistości, otaczającej nastolatków. Poruszając te problemy, stara się nie zrazić czytelnika prawnymi definicjami czy nudną narracją, ale usiłuje zrozumieć jego punkt widzenia i zaproponować mu rozwiązania, które pomogą mu wybrnąć z destrukcyjnych sytuacji.
TYTUŁ: Tajemnice pod lupą. O czym młodzież mówi, a nie powinna. O czym młodzież nie mówi, a powinna
AUTOR: Elżbieta Zubrzycka
LICZBA STRON: 128
WYDAWNICTWO: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
ROK WYDANIA: 2018
Lustrzane inspiracje
Zaproponowałam Wam trzy zupełnie różne pozycje Elżbiety Zubrzyckiej: dwie literackie historie dla dzieci oraz poradnik dla nastolatków. Każdy z tytułów otwiera inne możliwości do organizacji bibliotecznych warsztatów:
- w przypadku cyklu o Filipie, autorka sama w posłowiu podsuwa nauczycielom i bibliotekarzom szereg możliwości twórczego wykorzystania fabuły książki (teatrzyk, gra, wycinanki);
- w treść poszczególnych rozdziałów Tajemnic pod lupą wplecione są rozmaite zadania czy raczej challenge dla młodzieży, takie jak na przykład ćwiczenia „nie plotkować jeden dzień. Potrafisz?” czy organizacja Dnia Przyjaciela.
Szczerze polecam publikacje tej pisarki, ponieważ zawierają one treści, które przede wszystkim wspierają rozwój dziecięcej osobowości.
