Pierwszy tom sagi Pochyłe niebo autorstwa Ewy Cielesz osadzony jest w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Czasy ZOMO, demonstracji i Solidarności to okres, który wymagał od głównej bohaterki – nastolatki, wkraczającej w dorosłość – wielu nie zawsze trafnych decyzji. Michał – niewidomy mieszkaniec zacisznej posiadłości – ma znaczny wpływ na wiele z nich…
„nie mów nikomu, co się dzieje w domu”
Główna bohaterka sagi, Anita Winiarska przypadkowo zachodzi w ciążę z chłopakiem poznanym na wakacjach. Wyrzucona przez matkę z domu, wyjeżdża do Wrocławia i szuka schronienia u ciotki. Na jej drodze pojawiają się różni kolejno mniej lub bardziej życzliwi ludzie – biznesmen Aleksander, wolny duch Wilk, grupa osiedlowych imprezowiczów oraz tajemnicza hrabina. Kto z nich okaże Anicie pomoc, a kto zechce ją pogrążyć?
„miał być motyl, ale nie wyszedł. Jest ćma”
Ćma jest pierwszym tomem sagi – bohaterka jest przez całą powieść jest wciąż dzieckiem, które uczy się na własnych błędach. Czytelnik nieustannie obserwuje jej próby dojrzewania i szukania własnej ścieżki. Czytając ten tekst, miałam wrażenie, że Cielesz nieustannie odtwarza schemat, zastosowany przez Stefana Żeromskiego w dobrze znanej licealistom szkolnej lekturze Ludzie bezdomni – Anita nie umie nigdzie znaleźć swojego miejsca i niczym Judym gorączkowo rzuca się (lub też jest rzucana) z jednego miejsca w drugie.
Trudno przewidzieć, w jaki sposób jej tułaczka się skończy – Ćma jest dopiero początkiem historii Winiarskich – niemniej jednak jestem ciekawa, co dla tej bohaterki autorka szykuje w kolejnych częściach. Sądzę, że największym plusem tej powieści jest wprowadzony przez Cielesz motyw tytułowej ćmy – tatuaż na plecach chłopaka, którego wspomnienie nieustannie odtwarza się w głowie Anity i jednocześnie symbol ulotności jej starań ułożenia sobie życia.
Lustrzane inspiracje
Główna bohaterka spotyka na swojej drodze również niewidomego Michała – zawiązując z nim relację, czyta mężczyźnie fragmenty Herbertowskich wierszy. Warto w tym kontekście przypomnieć o wielu możliwościach zawiązaniu współpracy ze stowarzyszeniami niewidomych, jak również o konieczności dostosowaniu się bibliotek do potrzeb osób z dysfunkcjami wzorku (powiększalniki, urządzenia lektorskie). Propozycja ta wpisuje się również w obchody Roku Herberta.
TYTUŁ: Ćma
AUTOR: Ewa Cielesz
WYDAWNICTWO: Axis Mundi
LICZBA STRON: 451
ROK WYDANIA: 2018