Narzekasz na brak zainteresowania książkami dla młodzieży? Często słyszysz: „poproszę taką książkę, żeby było mało czytania”? Wyeksponuj w swojej bibliotece komiksową Pułapkę czasu i zorganizuj na jej podstawie warsztaty psychologiczne, które pozwolą młodzieży lepiej poznać samych siebie.
W latach sześćdziesiątych Madeleine L’Engle wydała powieść Fałdka czasu lub Pułapka czasu – z pewnością znajduje się ona na wielu bibliotecznych półkach. Po ponad 60 latach, kiedy wydawałoby się, że książkę tę należałoby zakwalifikować do klasyki amerykańskiej literatury dziecięcej, współczesna autorka komiksów podjęła próbę adaptacji fabuły Fałdki na język komiksu. Czy był to wybór trafiony? Czym jest ta nowa wersja Pułapki czasu?
Komiksowa powieść
Rolę głównej bohaterki książki pełni Meg Murry, która raczej nie jest najszczęśliwszą na świecie nastolatką… Dziewczyna uważa się za dziwaczkę: swój proces edukacji szkolnej mogłaby opisać słowami „pasmo porażek”, jej życie towarzyskie nie istnieje, a sytuacja rodzinna odkąd ojciec wyjechał na tajną rządową misję jest wyjątkowo niepewna.
Do tego wszystkiego w środku okropnej, nocnej zawieruchy u drzwi Murrych staje surrealistyczna kobieta w łachmanach splecionych z ukradzionych prześcieradeł, która każe się nazywać „pani Coto”. Co ma z nią wspólnego młodszym bratem Meg, Charles? Kim właściwie są ta ekscentryczna dama i jej dwie towarzyszki, pani „Kto” oraz pani „Która”? Dlaczego mama rodzeństwo wzdryga się na dźwięk słowa „teserakt”? Gdy Meg pozna odpowiedzi na te wszystkie pytania, rozpocznie się dla niej przygoda, której finałem będzie starcie z mrocznymi siłami ciemności. Jak Charlie, Meg i ich nowopoznany kolega, Calvin poradzą sobie w pozaziemskim świecie? Czy wszyscy wyjdą z tego cało?
Dla młodzieży
Pułapkę czasu śmiało można wpisać w nurt przygodowej science fiction dla młodzieży. Koncepcja podróży za pomocą fałdkowania do odległej galaktyki, w której grasuje złowieszcze, totalitarne „TO” przedstawiona została przez Hope Larson za pomocą komiksowej grafiki wykonanej wyłącznie w trzech kolorach (biały-czarny-niebieskawy). Przyjęty dobór barw i technika, w której wykonano rysunki jest dość oryginalny, acz wyjątkowo trafiony – wszak na czas i miejsce akcji składają się przede wszystkim noc tudzież przestrzeń kosmiczna, w której członkowie szaleńczej wyprawy stają w obrony świata przed rozprzestrzeniającym się złem.
Z drugiej strony Pułapka to wyrażona za pomocą grafiki doskonała opowieść bazująca na wątkach psychologicznych. Hope Larson na pojedynczych obrazkach uchwyciła wahania nastrojów nastolatki. Przez sugestywne zbliżenia twarzy dziewczyny, oddała emocje rządzące bohaterką: Meg kompletnie nie radzi sobie z emocjami, nie potrafi pohamować złości, konstruktywnie wyrazić sprzeciwu. W plebiscycie najbardziej zakompleksionych bohaterów literatury tekstami „Ja, Meg Murry, która wszystko robi źle” „Dlaczego ciągle coś mi się przytrafia?”, „Ciesz się, że jesteś kotem… A nie potworem, jak ja” zajęłaby zaszczytne pierwsze miejsce. Musi udowodnić wszystkim i sama sobie, że coś znaczy, starając się sprostać dylematom nastoletniego wieku.
Lustrzane inspiracje
Pułapka czasu z pewnością sprawdzi się na zajęciach poświęconych komiksowi – zaproponuj młodzieży lekcję z użyciem narzędzi do tworzenia opowieści graficznych: skorzystaj z bezpłatnych kreatorów komiksów dostępnych w Internecie (np. Pixton). Ta powieść graficzna jest odpowiednia do przeprowadzenia zajęć interpretacyjnych (książka aż kipi od czytelnych odwołań do klasyki literatury światowej – Biblii, Szekspira, Goethego). Najciekawszą formą pracy z młodzieżą wykorzystującą Pułapkę będą warsztaty psychologiczne dla nastolatków, poświęcone lepszemu rozumieniu siebie i innych oraz poprawie relacji z najbliższym otoczeniem.
- Zaproponuj młodzieży przygotowanie własnej analizy SWOT – uwzględniającą słabe i mocne strony, szanse i zagrożenia. Sporządźcie wspólnie analizę Meg.
- Zatrzymaj mowę nienawiści – porozmawiaj z młodzieżą o myślach/sądach wypowiadanych przez Meg. Poczytaj o idei Porozumienia bez przemocy (PBP). Wypisz kilka przykładowych komunikatów negatywnych – rozdaj je nastolatkom. Niech spróbują zamienić destrukcyjne wypowiedzi Meg (np. „Powtórz to, a pożałujesz!”, „A kogo w ogóle obchodzą kierunki importu i eksportu Nikaragui?”) na pozytywne komunikaty.
- Wykorzystaj technikę dramy – zaproponuj młodzieży odegranie z podziałem na rolę epizodów z życia Meg (takich jak np. konflikt w szkole, rozmowa z dyrektorem, audiencja u TO, opieka cioci Bestii) lub wykonanie pantomimy (zwłaszcza grafiki zawarte rozdział pt. Słaba i głupia mogą zostać ciekawie oddane za pomocą tego ćwiczenia).
TYTUŁ SERII: Pułapka czasu
AUTOR: Madeleine L’Engle, adaptacja: Hope Larson
ILUSTRACJE: Hope Larson
WYDAWNICTWO: Mamania
ROK WYDANIA: 2018
LICZBA STRON: 392