Udostępnianie e-booków i audiobooków w sposób legalny to problem dla wielu bibliotek. Nasuwają się wtedy nurtujące pytania, jak to zrobić zgodnie z literą prawa. Na zawiłe kwestie prawne związane z tym tematem odpowiada prawnik, który w prosty sposób wyjaśnia bibliotekarzom jak np. wprowadzić usługę wypożyczania e-czytników, e-booków czy popularnych książek dźwiękowych.
Udostępnianie e-booków w bibliotece
Wypożyczanie e-booka na fizycznym nośniku odbywa się tak samo jak w przypadku pozostałych materiałów bibliotecznych. Różnice pojawiają się przy udostępnianiu go w oderwaniu od fizycznego nośnika. Biblioteka nie może w ramach przywileju bibliotecznego wypożyczać materiałów online. Jeżeli podpisze umowę z wypożyczalnią e-booków, może to oczywiście robić, ale ponosząc dodatkowy koszt. Istnieją różne opinie co do tego, czy można wypożyczać w ramach przywileju bibliotecznego publikacje elektroniczne w sieci Internet. Co do zasady nie, ale w jednym z ostatnich orzeczeń Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że w określonych warunkach technicznych jest to możliwe, z zastrzeżeniem, że w tym samym czasie z danego dzieła może korzystać tylko jeden użytkownik.
W nr. 8 czasopisma „Biblioteka Publiczna” znajdziecie m.in. odpowiedzi prawnika Dariusza Skrzyńskiego na pytania:
- W jaki sposób biblioteka może legalnie gromadzić książki elektroniczne? O jakie zabezpieczenia należy zadbać?
- W jaki sposób i na jakich nośnikach biblioteka może wypożyczać e-booki? Czy biblioteka może pobierać opłaty za wypożyczenie e-booków na płytach CD, DVD? Czy biblioteka może udostępniać e-booki na pendrive?
- W jaki sposób biblioteka może wypożyczać e-booki online?
- Biblioteka chce wprowadzić do swojej oferty dla czytelników usługę wypożyczania czytników e-booków. Na tych urządzeniach chce także udostępnić e-booki. W jaki sposób może to zrobić zgodnie z prawem? Skąd pozyskiwać legalne e-booki, które będą zapisywane na czytniku i będą mogły być wypożyczane przez czytelników?
- Biblioteka wykupuje (subskrybuje) dostęp do internetowej wypożyczalni, której właścicielem jest firma/wydawnictwo. Jak ustrzec się przed podpisaniem złej umowy? Co powinno się w takiej umowie znaleźć, a co jest rażącym błędem?
- O czym powinna pamiętać biblioteka, która w ramach warsztatów lub innych działań, tworzy e-book wraz z czytelnikami? Czy trzeba podpisywać umowy z autorami? W jaki sposób biblioteka może wydać taki e-book? Jakie powinny być przesłanki?
Udostępnianie audiobooków przez biblioteki
W jaki sposób biblioteka może legalnie gromadzić audiobooki? O co powinna zadbać w momencie ich udostępniania? O jakich kwestiach należy pamiętać, aby wypożyczanie audiobooków było zgodne z literą prawa? W nr. 7 czasopisma „Biblioteka Publiczna” znajdziecie m.in. odpowiedzi prawnika Dariusza Skrzyńskiego na pytania:
- Czy biblioteka może kupować audiobooki w księgarniach internetowych?
- W jaki sposób i na jakich nośnikach biblioteka może wypożyczać audiobooki?
- Czy biblioteka może sporządzić kopię legalnie zakupionego audiobooka i wypożyczać ją zamiast oryginału?
- Czy biblioteka może pozwolić użytkownikom „zgrać” audiobooka np. do pamięci telefonu? O jakie zabezpieczenia należy zadbać?
- O czym powinna pamiętać biblioteka, która w ramach warsztatów lub innych działań tworzy wraz z czytelnikami nagranie w postaci audiobooka? Czy trzeba podpisywać umowy z autorami? W jaki sposób biblioteka może wydać/udostępnić taki utwór? Jakie powinny być przesłanki?