We Wrocławiu przez dwa dni dyskutowano na temat kultury książki i jej roli w humanistyce współczesnej. Przedmiotem referatów naukowych były także zagadnienia związane z rozwojem i oddziaływaniem książki na kulturę społeczeństw, humanistyką cyfrową, interdyscyplinarnością zjawisk książki, a także dziedzictwem książkowym. Podczas obrad plenarnych zaprezentowano prawie 50 referatów, których autorami byli także zagraniczni prelegenci. Wydarzenie to było szczególne, ponieważ organizator Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego obchodził Jubileusz 60-lecia. Lustro Biblioteki objęło wydarzenie swoim patronatem.
Kultura książki
W stolicy kultury 23 i 24 listopada 2016 roku odbyła się konferencja naukowa „Kultura książki w humanistyce współczesnej”. Celami konferencji były m.in. próby określenia znaczenia i tendencji rozwojowych kultury książki oraz humanistyki cyfrowej. Z uwagi na liczne wystąpienia obrady odbywały się równolegle w dwóch sesjach. Tematyka poszczególnych sesji dotyczyła: kultury książki w badaniach nauk humanistycznych, książki i literatury w kulturze narodów, cyfrowej transformacji kultury pisma i druku, humanistyki cyfrowej i jej głównych tendencji rozwojowych, czytelnictwa i czytelników w badaniach humanistycznych, nowych form książki, bibliotek w kulturze książki, teorii i historii książki oraz prasy, a także typografii, edytorstwa, rynku wydawniczego. Z powodów niezależnych od organizatorów nie odbyła się sesja zatytułowana Kultura książki w środowiskach wyznaniowych, jednak referat Wybitni przedstawiciele niemieckiej wspólnoty ewangelickiej ze Śląska a ich działalność kulturalna w Bratysławie w XVII wieku został przedstawiony w drugim dniu konferencji.
60-lecie IINiB UWr
Pierwszy dzień konferencji podzielony był na dwie części. W urokliwej atmosferze w Oratorium Marianum rozpoczęto od uroczystości obchodów Jubileuszu 60-lecia Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Podczas sesji jubileuszowej zaprezentowano historię oraz dorobek i osiągnięcia naukowo-dydaktyczne Instytutu, wręczono Złoty Medal dla wybitnych dla prof. dr hab. Krzysztofa Migonia oraz złożono na ręce prof. UWr dr hab. Bożeny Koredczuk wiele listów gratulacyjnych z całej Polski oraz zagranicy. Dodatkowym elementem obchodów okrągłej rocznicy były także wystawy towarzyszące poświęcone działalności Instytutu oraz mini koncert rektora na zabytkowych organach Adama Horatiusa Caspariniego z 1718 roku.
W zaproszeniu organizatorzy zaznaczyli, że „bogactwo zjawisk składających się na obecność książki w kulturze pozwala na ich interdyscyplinarne ujmowanie zarówno w perspektywie nauk humanistycznych, jak i nauk społecznych aż po dyscypliny ścisłe”. Słowa te zostały potwierdzone przez prelegentów, którzy przygotowali różnorodne referaty.
Referaty
Podczas obrad plenarnych jako pierwszy głos zabrał prof. dr hab. Krzysztof Migoń (UWr), który omówił Kulturę książki jako przedmiot badań multidyscyplinarnych zaznaczając, że „ogół zjawisk i procesów, zasobów materialnych i duchowych tworzących globalną kulturę książki może być przedmiotem integralnej analizy na polu badawczym bibliologii tylko dzięki stosowaniu aparatury pojęciowej i instrumentarium badawczego wywodzących się z różnych dyscyplin naukowych”. Przedmiotem wystąpienia dr hab. Jolanty Gwioździk (UŚ) była charakterystyka „kierunków badań nad obecnością i rolą książki w kulturze zakonnej na przestrzeni dziejów” oraz prezentacja wybranych przykładów ciekawych projektów cyfrowych. Następnie dr hab. Zbigniew Osiński (UMCS) omówił Modele książek w koncepcjach i praktyce cyfrowych humanistów na podstawie analizy literatury fachowej i eksploracji zasobów Internetu. Na aspekt kategorii książki dla dzieci i młodzieży we współczesnym polskim literaturoznawstwie zwróciła dr hab. prof. UWr Bogumiła Staniów. Z kolei dr hab. Małgorzata Kisilowska (UW) skupiła się na przedstawieniu współczesnego czytelnictwa omawiając definicje terminu „czytanie”. W tej sesji uczestnicy mogli wysłuchać także referatu Akceptacja „otwartej cyfrowej humanistyki” – przypadek Uniwersytetu Jagiellońskiego zaprezentowanego przez dr hab. Marię Próchnicką (UJ).
W drugim dniu konferencji chętni uczestnicy zwiedzili Muzeum Pana Tadeusza oraz wzięli udział w sześciu sesjach. W trakcie sesji związanej z humanistyką cyfrową referaty zostały rozplanowane tak, że każdy następny temat idealnie wpisywał się w zagadnienia poruszane przez kolejnego prelegenta. Warto wymienić tu wystąpienia dr Anety Januszko-Szakiel (UJ) Kuratorstwo cyfrowych zasobów w kontekście potrzeb komunikacji naukowej oraz dra Zbigniewa Gruszki (UŁ) Cyfrowy regionalizm jako aspekt badań bibliologicznych. Również w tej sesji miałam możliwość zaprezentowania referatu Identyfikacja użytkowników bibliotek cyfrowych, który dotyczył omówienia wyników badań wśród użytkowników Jagiellońskiej Biblioteki Cyfrowej i Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej, a także wskazania nowej typologii użytkowników bibliotek cyfrowych.
Ocena Lustra Biblioteki
Cała konferencja została przygotowana z dużą starannością i profesjonalizmem pod każdym względem. Co utwierdza, że pracownicy IINiB UWr działają bardzo aktywnie w środowisku naukowym i nieprzerwalnie od 60 lat wciąż zwiększają poprzeczkę innym instytucjom związanym z bibliotekoznawstwem i informatologią. Przyjazd wielu gości z uniwersytetów, ośrodków naukowych i bibliotek tylko potwierdził duże zainteresowanie tematyką tego wydarzenia. Poziom referatów, szczególnie w pierwszym dniu, oceniam bardzo wysoko. Warto podkreślić, że opinie o wydarzeniu innych uczestników (wygłaszanych głównie w kuluarach) były pozytywne. Wkrótce planowana jest publikacja pokonferencyjna, do której lektury już dziś zachęcam.