spot_img

Nowa rola bibliotek publicznych

Komisja Kultury i Edukacji Parlamentu Europejskiego obradowała na temat nowej roli bibliotek publicznych. Oprócz tego zagadnienia poruszono także aspekty związane z edukacją informacyjną w bibliotekach oraz sposobach wypożyczeń książek elektronicznych.

Nowa rola bibliotek

W wystąpieniu „Nowa rola bibliotek publicznych w lokalnych społecznościach” (The new role of public libraries in local communities) Barbara Lison (Dyrektor Stadtbibliothek Bremen) omówiła rolę bibliotek w XXI wieku, obszary współpracy z innymi instytucjami oraz wskazała kilka zaleceń, w tym m.in. wprowadzania innowacyjnych usług, które mają odpowiadać na różne zapotrzebowania użytkowników. Jak zaznaczyła B. Lison biblioteki publiczne są bardzo ważne w czasach cyfrowych, jednak muszą one udowodnić swoje znaczenie i pozycję oraz zapewnić obywatelom szereg usług cyfrowych.

Co więcej Lison mówiła, że „biblioteki publiczne są ważnymi wrotami do wiedzy i inkluzji społecznej. Mają one edukować obywateli i budować wiedzę przez swoje usługi” zwracając uwagę, że książnice są jednocześnie trzecim miejscem. Mówiąc o funkcjonowaniu bibliotek i usługach bibliotecznych prelegentka wspomniała, że wielu polityków kwestionuje znaczenie bibliotek w dobie Internetu i nie przeznacza wystarczających środków finansowych na działalność tych placówek.20 czerwca 2016 roku w Parlamencie Europejskim odbyło się spotkanie Komisji Kultury i Edukacji podczas którego poruszono kwestie dotyczące bibliotek publicznych. Temat przewodni brzmiał „The new role of public libraries”. Spotkaniu przewodniczyła Silvia Costa.

Z kolei w prezentacji „Promoting media and information literacy in libraries” Frank Huysmans (Professor of Library Science, University of Amsterdam) przedstawił „mocną stronę bibliotek publicznych jako miejsc wspierających dostęp do informacji z których każdy obywatel może korzystać”. F. Huysmans omówił kształcenie w zakresie information literacy, czyli korzystania z informacji oraz to jak biblioteki wspomagają edukację informacyjną. Wraz z tym zagadnieniem poruszony został aspekt korzystania z nowych mediów.

Podczas dyskusji swoją opinią związaną z tematem obrad podzielili się także przedstawiciele z Polski i innych krajów. Jedną z ważniejszych była ta przedstawiona przez Bogdana Zdrojewskiego:

„W obecnie obowiązującej perspektywie finansowej nie ma możliwości z środków europejskich finansowania dużych, nowych bibliotek ani archiwów państwowych. Dawniej taka możliwość była (…). Rozmawiamy w trakcie bardzo ważnej debaty o opodatkowaniu zarówno książek, e-booków, jak i audiobooków. Z audiobookami dość dużo się udało i one mają bardzo niski podatek vat w chwili obecnej.

Niestety jednocześnie toczy się wojna o opodatkowanie e-booków, czyli nowych nośników elektronicznych, które ułatwiają nabywanie kompetencji czytelniczych, zwłaszcza u młodych osób. Te dwa przykłady podałem przede wszystkim po to, abyśmy mogli budować sugestie, czyli zrobić wyjątek dla bibliotek i móc realizować je ze środków europejskich, które są środkami wspomagającymi, a nie głównymi, aby można było realizować duże przedsięwzięcia biblioteczne (…).

Bardzo wysokie opodatkowanie e-booków powoduje, iż ich dostępność jest ograniczona. Trzecia sugestia dotyczy także wzmocnienia statystyki. W chwili obecnej posługujemy się bardzo rozbieżnymi danymi dotyczącymi czytelnictwa i bibliotek. Nie można porównywać wielu państw, jeżeli chodzi o nawyki czytelnicze, programy strategiczne, udział w określonych programach, które nazywane są często narodowymi programami czytelniczymi, bo posługujemy się bardzo rozbieżną metodologią (…). Wykorzystując doświadczenie wieloletniego ministra kultury mogę powiedzieć, że dla bibliotekarzy i organizacji bibliotecznych najważniejszym partnerem do dialogu nie jest minister kultury tylko najczęściej minister finansów, bo tam zapadają decyzje dotyczące tych problemów o których dziś mówimy”.

Jako ostatni głos zabrał Dan Mount (Digital and Internet Policy Specialist), który poruszył zagadnienie e-lendingu, czyli elektronicznego udostępniania książek. Podczas swojego wystąpienia „E-lending: challenges and opportunities” prelegent przedstawił szanse i wyzwania stojące przed bibliotekami w odniesieniu do usług e-wypożyczeń. D. Mount stwierdził, że „nowoczesne biblioteki stały się instytucjami, które promują dostęp do informacji i nauki. Aby ułatwić wypożyczanie książek tradycyjnych w bibliotekach zmieniono systemy korzystania z praw autorskich, a pojawienie się nowych mediów społecznościowych i elektronicznych zmieniło relacje między właścicielami książek a bibliotekami. Chodzi tutaj o dostęp do licencji”.

Przez brak dopilnowania dyscypliny czasowej prelegenci nie zdążyli odpowiedzieć na inne ważne pytania uczestników obrad. Niestety wskazane przez prelegentów zalecenia były bardzo ogólne, jednak ważne jest to, że podczas obrad Komisji poruszono temat bibliotek publicznych.