W sobotę 9 września wspólnie czytaliśmy „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. 12. edycja Narodowego Czytania połączyła Polaków na całym świecie. Inauguracja odbyła się tradycyjnie w warszawskim Ogrodzie Saskim.
Relacje z lokalnych obchodów, organizowanych przez biblioteki, możesz przesłać na adres b.morawiec@lustrobiblioteki.pl do wtorku do godz. 12. Najciekawsze trafią oczywiście do Lustra Biblioteki!
Klasyka polskiej literatury jest wciąż żywa i wciąż nas łączy
– Tegoroczna lektura „Nad Niemnem” to z pewnością najpopularniejsza książka Elizy Orzeszkowej, ale też najbardziej znane dzieło polskiej literatury. Jest to książka, która z powagą opowiada o tradycji i historii, ale nie brakuje w niej także elementów humoru i zabawnych sytuacji. Jest to lektura, na której wychowały się pokolenia Polaków. Z informacji, które napływają do Kancelarii Prezydenta od organizatorów tegorocznego Narodowego Czytania – i z Polski i z zagranicy – wiemy, że jest to książka Państwu bliska, książka, do której chętnie Państwo wracają. A liczny udział w tegorocznym Narodowym Czytaniu potwierdza, że klasyka polskiej literatury jest wciąż żywa i wciąż nas łączy – powiedziała Pierwsza Dama Agata Kornhauser–Duda podczas inauguracji akcji.
Narodowe Czytanie w Ogrodzie Saskim
Lekturę Narodowego Czytania odczytali ze sceny aktorzy oddając ówczesne nadniemeńskie piękno krajobrazów, dzieje polskiego ziemiaństwa oraz ukazując wolę odzyskania wolności, tradycję i historię. Podkreślono, że powieść była publikowana w odcinkach w 1887 roku na łamach „Tygodnika Illustrowanego”, a wydana jako książka rok później. Prezydent RP Andrzej Duda wspomniał o okolicznościach powstania powieści:
– Dzisiaj mówimy o „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej jako właśnie o powieści patriotycznej, rzeczywiście nawiązującej do bardzo trudnych czasów dla Polaków ówczesnych, jakimi były czasy po powstaniu styczniowym, po 1863 roku. Choć można powiedzieć, pewnie nieprzypadkowo ukazała się ona w całości w 1888 roku – właśnie na 25–lecie powstania styczniowego – to trzeba mimo wszystko jednak spojrzeć na to także od innej strony. Otóż w istocie pierwsze zamówienie, jakie zostało – można powiedzieć – złożone Elizie Orzeszkowej w 1884 roku, nie na powieść jeszcze, tylko właściwie na opowieść w odcinkach, zostało złożone przez redaktora „Tygodnika Powszechnego” wówczas Mariana Gawalewicza i chodziło o napisanie opowieści o ludziach, po prostu opowieści społecznej. Chodziło o to, żeby napisać o tym, jak wygląda społeczeństwo, jakie są relacje pomiędzy pokoleniami, jakie są relacje pomiędzy warstwami społecznymi, pomiędzy polskimi chłopami a ziemiaństwem, szlachtą zagrodową.
W Warszawie wystąpili Iwona Katarzyna Pawlak i Adam Marjański, którzy grali głównych bohaterów w ekranizacji „Nad Niemnem” w reżyserii Zbigniewa Kuźmińskiego. W poszczególnych bohaterów „Nad Niemnem” na scenie wcielili się m.in. Jerzy Zelnik, Joanna Jeżewska, Aleksandra Radwan, Rafał Zawierucha, Krzysztof Szczepaniak, Ewa Domańska, Lisia Sadowa, Przemysław Stippa, Szymon Kuśmider, Wiesław Komasa, Izabella Bukowska, Kaja Kozłowska-Żygadło, Andrzej Ferenc, Konrad Żygadło. Aktorom towarzyszyła muzyka przygotowana przez Dawida Suleja Rudnickiego z zespołem muzyków. Całość wyreżyserował Janusz Kukuła.
Wspólna lektura połączyła Polaków
Padł kolejny rekord miejsc biorących udział w akcji, o czym mówiła Pierwsza Dama:
– W Narodowym Czytaniu nie chodzi o bicie rekordów […]. Niemniej jednak bardzo cieszymy się, że z roku na rok ta akcja zyskuje na popularności. W tym roku Narodowe Czytanie odbyło się w ponad 6 tys. miejsc w Polsce i na świecie […]. Narodowe Czytanie odbyło się w 300 miejscach w ponad 40 krajach. Tutaj m.in. w obu Amerykach: oczywiście w Stanach Zjednoczonych, ale także w Wenezueli. W Afryce: tu mieliśmy zgłoszenia z Egiptu i z Maroka. W Australii, w Nowej Zelandii. Czytali również nasi rodacy w Kazachstanie i Uzbekistanie. Tradycyjnie najwięcej zgłoszeń mieliśmy z Ukrainy i ta liczba wzrosła w stosunku do zeszłego roku, bo prawie w stu miejscach na Ukrainie odbyło się Narodowe Czytanie. Czytano również na Litwie – tutaj podziękowania dla pana ambasadora Konstantego Radziwiłła, który czytał nad litewskim Niemnem; tak że bardzo dziękujemy za zaangażowanie. I ogromnie dziękujemy naszym rodakom na Białorusi, którzy czytali między innymi w Grodnie.
Lektura Narodowego Czytania 2024
Para Prezydencka podziękowała wszystkim za organizację akcji i ogłosiła również lekturę kolejnej edycji Narodowego Czytania. Za rok będziemy czytać dramat „Kordian” Juliusza Słowackiego.
Relacje z lokalnych obchodów, organizowanych przez biblioteki, możesz przesłać na adres b.morawiec@lustrobiblioteki.pl do wtorku do godz. 12. Najciekawsze trafią oczywiście do Lustra Biblioteki!
Źródło zdjęć: Paweł Morawiec