spot_img

Literackie fotografie, czyli pomysł na książkę

Wśród wielu nowości na rynku wydawniczym pojawiają się czasem powieści z bohaterami, których nie sposób zapomnieć. Mocni, wyraziści, zbuntowani – do tej grupy z całą pewnością można zaliczyć Mary Mallon, pierwszoplanową postać Gorączki – powieści, inspirowanej autentyczną historią Irlandki, którą media w Stanach Zjednoczonych nazwały niegdyś „najbardziej niebezpieczną kobietą w Ameryce”.

W pogoni za szczęściem

Końcem XIX wieku piętnastoletnia Mary Mallon, tak jak wielu innych europejskich emigrantów, przybywa do Ameryki w poszukiwaniu lepszego życia. Dziewczyna jest przyzwyczajona do wysiłku fizycznego i za radą ciotki rozpoczyna pracę jako praczka. Szybko orientuje się, że znacznie lepiej czuje się w kuchni. Zaczyna realizować się jako kucharka –  kocha gotowanie. Wchodzi w wieloletni, niezalegalizowany związek z nowopoznanym Alfredem, który, co prawda, miewa problemy z alkoholem, ale w gruncie rzeczy jest dla Mary dobry. Życie kobiety drastycznie zmienia się w chwili, gdy zostaje oskarżona o rozpowszechnianie epidemii tyfusu i wywieziona na odizolowaną od świata wyspę…

W kręgu nierówności

Mary Beth Keane jest bez wątpienia mistrzynią wyłapywania oraz opisywania społecznych napięć i dysonansów przełomu wieków. Gorączka to powieść, w której naprzeciw siebie stają:

  • jednostka i społeczeństwo, podburzane przez łaknące sensacji media, używające wobec Mallon drwin „Pani Zarazek” czy „Tyfusowa Mary”;
  • reprezentanci klas poszczególnych społecznych – Mary z racji swojej niskiej pozycji w społeczeństwie wielokrotnie doświadcza drobnych i większych afrontów ze strony przełożonych: wymowna jest scena, gdy dziewczyna oznajmia pani Bowen, u której pracuje, że mają taki sam kapelusz: „-Ach… – westchnęła pani Bowen i uniosła dłoń do ucha. – Są podobne, Mary, a nie takie same. Ale rozumiem, co masz na myśli. – Nie takie same? – Nie. Podobne. Mary wiedziała, że gdyby tej nocy zakradła się do garderoby pani Bowen i zamieniła kapelusze, data ta nigdy w życiu nie zorientowałaby się, iż nosi »podobny«, a »nie taki sam« kapelusz. – Tak, pomyliłam się”;
  • niepodważalna opinia mężczyzn wobec zdania kobiet (argumenty jedynej lekarki broniącej Mary podważane są jednym zdaniem „- Doktor Baker – dopytywał – czy może pani wykluczyć, iż pani wyrozumiałość wobec panny Mallon nie wynika z faktu, że obie jesteście kobietami?”).

„I wtedy powinna była odejść. I chwilę później też. A jeśli nie wtedy, to w następnym momencie…”

Gorączka jest jednak nie tylko zapisem struktur, ocen czy lęków społecznych, funkcjonujących w Ameryce w  XX wieku, ale również – a może przede wszystkim – dobrą powieścią psychologiczną. Keane w licznych retrospekcjach sprzed czasu aresztowania Mary pokazuje burzliwą historię jej związku z Albertem – jest to swoiste studium toksycznego związku. Autorka doskonale uchwyciła moment, gdy Mary wie, że relacja, w której się znajduje nie jest dobra, a jednak decyduje się w niej tkwić, nie potrafiąc jej zerwać. Ta historia opowiada również o odkrywaniu wolności, wyrażonej nie w wysokim standardzie życia – jedna z pielęgniarek na wyspie, na której przymusowo zamknięto Mary wyrzuca jej „masz własny pawilon nad brzegiem morza, możesz chodzić, gdzie chcesz po całej wyspie, nie musisz spłacać kredytu w sklepie, żaden bachor nie trzyma cię za spódnicę, mąż nie dobiera się do ciebie w nocy […]. Wiele by się z Tobą zamieniło!” – ale w poczuciu własnej niezależności.

Lustrzane inspiracje

Bohaterowie autentyczni – pomyśl o naklejeniu na książki, inspirowane historiami z życia wziętymi, zdjęć pierwowzorów powieściowych postaci. Czytelnicy zaintrygowani fotografiami znajdującymi się na okładkach poszczególnych tytułów, z pewnością chętniej po nie sięgną.


TYTUŁ: Gorączka
AUTOR: Mary Beth Keane
LICZBA STRON: 440
WYDAWNICTWO: Wydawnictwo Literackie
ROK WYDANIA: 2018

Zdjęcia: Aleksandra Sobańska