Rada ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego działa na mocy art. 6 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach.

Art. 6.
1. Zbiory bibliotek mające wyjątkową wartość i znaczenie dla dziedzictwa narodowego stanowią, w całości lub części, narodowy zasób biblioteczny.

2. Narodowy zasób biblioteczny podlega szczególnej ochronie.

2a. Przy ministrze właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego działa Rada do Spraw Narodowego Zasobu Bibliotecznego. Do zakresu działania Rady, jako organu opiniodawczo-doradczego w sprawach narodowego zasobu bibliotecznego, należy w szczególności:
1) opiniowanie wniosków organizatorów bibliotek o włączenie ich zbiorów do narodowego zasobu bibliotecznego oraz przedstawianie ministrowi propozycji dotyczących zatwierdzenia tych wniosków;
2) opiniowanie systemu informacji o narodowym zasobie bibliotecznym;
3) opracowywanie i przyjmowanie planów pracy dotyczących narodowego zasobu bibliotecznego.

2b. Rada do Spraw Narodowego Zasobu Bibliotecznego liczy 10 członków. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego powołuje w skład Rady na okres 4 lat:
1) po jednym przedstawicielu: ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, Biblioteki Narodowej, Biblioteki Jagiellońskiej, Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Polskiej Akademii Nauk i Krajowej Rady Bibliotecznej;
2) dyrektora Biblioteki Narodowej jako przewodniczącego Rady.

2c. Szczegółowy tryb pracy Rady do Spraw Narodowego Zasobu Bibliotecznego określa regulamin nadany, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

3. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia, kryteria zaliczania zbiorów do narodowego zasobu bibliotecznego, a także wykaz bibliotek, które posiadają zbiory zaliczane do narodowego zasobu bibliotecznego, określi organizację tego zasobu oraz zasady i zakres jego szczególnej ochrony, uwzględniając charakter historyczny zbiorów i charakter edukacyjny bibliotek włączonych do wykazu. 

Źródło: Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach, Rozdział 1.

• Biblioteka Jagiellońska w Krakowie
• Biblioteka Narodowa w Warszawie
• Biblioteka Elbląska im. Cypriana Norwida w Elblągu
• Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie
• Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu
• Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach
• Biblioteka Śląska w Katowicach
• Centralna Biblioteka Rolnicza im. Michała Oczapowskiego w Warszawie 
• Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie 
• Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu
• Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu
• Biblioteka Uniwersytecka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

• Skład Rady ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego na lata 2020–2024
• Komunikaty Rady

• Sprawozdanie z działalności z Rady ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego za rok 2022
• Sprawozdanie z działalności z Rady ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego za rok 2021
• Sprawozdanie z działalności z Rady ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego za rok 2020
• Sprawozdanie z działalności z Rady ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego za rok 2019
• Sprawozdanie z działalności z Rady ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego za rok 2018
• Sprawozdanie z działalności z Rady ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego za rok 2017

• Art. 6a.
  1. Materiały biblioteczne wchodzące w skład narodowego zasobu bibliotecznego, które nie stanowią zabytków w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2067 i 2245 oraz z 2019 r. poz. 730), nie mogą być wywożone za granicę na stałe, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 26 i art. 42 ustawy z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury (Dz. U. poz. 1086 oraz z 2018 r. poz. 770), gdy wywóz odbywa się w wykonaniu prawomocnego wyroku nakazującego zwrot zagranicznego narodowego dobra kultury, o którym mowa w art. 18 ust. 1 tej ustawy, na terytorium państwa Unii Europejskiej albo na podstawie pozwoleń, o których mowa w art. 39 ust. 1 lub art. 43 ust. 1 tej ustawy.

  2. Materiały biblioteczne wchodzące w skład narodowego zasobu bibliotecznego, które nie stanowią zabytków w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, mogą być czasowo wywożone za granicę po uzyskaniu:
  1) jednorazowego pozwolenia na czasowy wywóz materiału bibliotecznego za granicę albo
  2) wielokrotnego pozwolenia indywidualnego na czasowy wywóz materiału bibliotecznego za granicę, albo
  3) wielokrotnego pozwolenia ogólnego na czasowy wywóz materiału bibliotecznego za granicę.

  3. Pozwolenia, o których mowa w ust. 2, wydaje Dyrektor Biblioteki Narodowej.

  4. Do pozwoleń, o których mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 53–57 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

  5. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia:
  1) zakres danych, które zawierają wnioski o wydanie pozwoleń, o których mowa w ust. 2,
  2) dokumenty dołączane do wniosków, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2,
  3) wzory pozwoleń, o których mowa w ust. 2
  – uwzględniając potrzebę zapewnienia skutecznej identyfikacji materiałów bibliotecznych, o których mowa w ust. 2, oraz wskazania we wniosku o wydanie pozwolenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, imienia i nazwiska przynajmniej 2 osób uprawnionych do podpisania wykazu wywożonych materiałów bibliotecznych dołączanego do tego pozwolenia.

  Źródło: Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach, Rozdział 1.

• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego
  • Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 16 września 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego
  • Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 19 lipca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego
  • Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego
  • Obwieszczenie Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu z dnia 6 lipca 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego
• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 16 sierpnia 2017 r. w sprawie pozwoleń na czasowy wywóz za granicę materiałów bibliotecznych wchodzących w skład narodowego zasobu bibliotecznego i niestanowiących zabytków
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 lipca 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o restytucji narodowych dóbr kultury
• Ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach