W raporcie Kultura w 2021 roku podano wskaźniki funkcjonowania bibliotek oraz dokładne dane statystyczne zbierane na podstawie formularza K-03.
Bibliotekom w raporcie Kultura w 2021 roku poświęcono kilka stron (95–104). Jak zaznaczono „rok 2021 był kolejnym okresem nietypowym pod względem działalności bibliotek i innych placówek biblioteczno-informacyjnych ze względu na różnego rodzaju ograniczenia korzystania z tych placówek, związane z COVID-19”.
Najważniejsze informacje:
- W 2021 roku funkcjonowały 7693 (poprzednio 7782) biblioteki publiczne, w tym poprzednio 5078 (5169) filii bibliotecznych.
- Biblioteki publiczne prowadziły 873 (poprzednio 873) oddziały dla dzieci i młodzieży oraz 842 (poprzednio 867) punkty biblioteczne.
- Większość bibliotek publicznych i ich filii prowadziło swoją działalność na wsi (65,0%).
- Najwięcej bibliotek publicznych (łącznie z filiami) działało w województwie mazowieckim (12,2% ogólnej liczby bibliotek publicznych).
- Na 1 bibliotekę publiczną lub filię w 2021 roku przypadało 4950 (poprzednio 4917) osób – w mieście 8445 (poprzednio 8412), a na wsi 3066 (poprzednio 3036).
- Liczba zarejestrowanych użytkowników aktywnie wypożyczających w 2021 roku wyniosła 4,8 mln (poprzednio 4,9 mln).
- W 2021 roku biblioteki publiczne dysponowały prawie 124,7 mln wol. (98,5% stanowiły książki).
- Przeważającą grupą czytelników bibliotek publicznych były osoby pracujące – 39,1% wszystkich czytelników bibliotek, podczas gdy osoby uczące się stanowiły 34,8% czytelników (poprzednio odpowiednio 39,0% i 34,9%).
- W 2021 roku czytelnicy bibliotek publicznych wypożyczyli na zewnątrz 89,1 mln wol. (poprzednio 77,5 mln wol.) oraz 2,7 mln (poprzednio 2,4 mln) materiałów bibliotecznych stanowiących zbiory specjalne.
- W 2021 roku w 7369 (poprzednio 7438) bibliotek publicznych było wyposażonych w komputery. W użytku było ponad 51 tys. komputerów, z czego dostępnych dla czytelników prawie 26 tys. Z ogólnej liczby komputerów dostępnych dla użytkowników 24 954 posiadało dostęp do Internetu.
- W 2021 roku biblioteki publiczne posiadały prawie 6 mln zbiorów specjalnych. Coraz częściej biblioteki posiadają licencję na dostęp do książek, czasopism czy baz danych zamieszczonych w sieci. W 2021 roku biblioteki publiczne opłacały dostęp do licencjonowanych zbiorów elektronicznych, z czego znaczną część stanowiły książki elektroniczne – ponad 11 mln (poprzednio 5 mln), następnie czasopisma elektroniczne – 70 436 (poprzednio 1111) oraz bazy danych – 109 (poprzednio 120).
- W 2021 roku w bibliotekach publicznych odbyło się 133 893 imprez stacjonarnych i 21 533 online. Udział w nich wzięło odpowiednio 3,5 mln i 1,9 mln uczestników.
- W 2021 roku wejście do budynku przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych oferowały 3404 (poprzednio 3346 bibliotek), a udogodnienia wewnątrz budynku 2129 (poprzednio 2060)
- Liczba obiektów zdigitalizowanych w ciągu roku w bibliotekach publicznych wzrosła o 81,6%. Natomiast liczna obiektów cyfrowych udostępnionych w bibliotece cyfrowej on-line wzrosła o 2,9% w bibliotekach publicznych.
- 6569 bibliotek publicznych oferowało różnorodne usługi elektroniczne, w tym:
– katalog on-line – 91,4%
– możliwość zdalnego składania zamówień na materiały biblioteczne – 62,3%
– możliwość zdalnej rezerwacji materiałów bibliotecznych do wypożyczenia – 65,4%
– możliwość zdalnego przedłużania terminów zwrotów materiałów bibliotecznych – 56,9%
– elektroniczne (e-mail/sms) powiadamianie o terminach zwrotu materiałów bibliotecznych – 61,4%
– zdalny dostęp do licencjonowanych zasobów elektronicznych, spoza sieci instytucji – 43,0%
– interaktywne usługi informacyjne (komunikatory, czat, itp.) – 22,7%
– elektroniczne kursy, szkolenia biblioteczne (e-learning) – 7,0%
– blogi biblioteczne, kanał RSS (wiadomości, ogłoszenia, wydarzenia w bibliotece) – 13,5%
– formularze zapytań do bibliotekarza – 15,0%
– forum dyskusyjne, księga gości – 4,0%
– profile na portalach społecznościowych – 63,7%
– możliwość rejestracji on-line nowych czytelników do biblioteki – 19,0%
– możliwość zdalnego korzystania z ebooków chronionych prawem autorskim – 31,9%
– możliwość zdalnego korzystania z audiobooków chronionych prawem autorskim – 19,7%
– możliwość zdalnego dostępu do prasy – numerów bieżących i archiwalnych – 9,7%.
Raport opublikowano 30 września 2022 roku.
Źródło zdjęć: freepik.com