Na rynku książki dziecięcej nieustannie pojawia się bardzo dużo przyrodniczych tytułów. Chciałabym polecić wam trzy wartościowe publikacje dla młodszych i starszych przedszkolaków.
Na tropie owadów – Tysiąc i jedna mrówka
Książka Joanny Rzezak (wbrew tytułowej sugestii) nie opowiada wyłącznie o zwyczajach tych małych, czarnych stworzonek, uprzykrzających życie Mickiewiczowskiej Telimenie. Mały czytelnik trafia, co prawda, na pierwszej stronie do mrowiska, szybko jednak z niego wychodzi, podążając razem z mrówczymi przyjaciółmi po otaczającym je mikroświecie. Zagląda na leśne runo, do siedlisk grzybów, nad staw, a nawet na grzbiet… śpiącego misia.
Czytanie nielinearne
Książka Tysiąc i jedna mrówka ma przede wszystkim ciekawą postać graficzną – trasa mrówek przebiega nielinearnie: raz obchodzą one staw, innym razem wdrapują się na kapelusz grzyba. Wokół poszczególnych fragmentów wędrówki zamieszczone są krótkie ciekawostki-komentarze dotyczące mijanej przyrody. Czy wiedzieliście, że żaba od czasu do czasu lubi schrupać sobie mrówkę? Ten tytuł ukazuje najmłodszym tajemnice lasu w bardzo przystępnej formie!
TYTUŁ: Tysiąc i jedna mrówka
AUTOR: Joanna Rzezak
WYDAWNICTWO: Nasza Księgarnia
ROK WYDANIA: 2019
LICZBA STRON: 32
Mistrzowie kamuflażu – Kto się chowa w lesie i na śniegu? / Kto się chowa na lądzie i w wodzie?
Dwie książeczki z wysuwanymi obrazkami napisane przez czeską autorkę, Pavlę Hanáckovą i zilustrowane przez Linh Dao. Motywem przewodnim książeczek są techniki maskowania stosowane przez różne zwierzęta. W Kto się chowa… możecie przeczytać na przykład o tym, że niektóre kraby przyczepiają do swojej skorupy wodorosty, ośmiornice zmieniają kolor, a małe żółwie morskie po wylęgnięciu „oblepiają się piaskiem i w ten sposób maskują”.
Raz, dwa, trzy… szukam!
Przyrodnicze tytuły często zawierają zbyt wiele encyklopedycznej wiedzy dla maluchów. Uważam, że Hanáckova wybrała temat idealny – chwytliwy, nieznany i ciekawy dla dzieci. To książeczki, które zainteresują małe dzieci również dlatego, że elementy Kto się chowa… są wysuwane. Przed rozłożeniem poszczególnych stron widać jedynie zarys schowanego zwierzaka, po rozsunięciu pokazuje się cała jego sylwetka. Także styl – bardzo sympatycznych, choć mało rzeczywistych – ilustracji Linh Dao trafi do gustów przedszkolaków. Dodatkowym atutem książeczek są zamieszczone na końcu zwierzęce wyszukiwanki.
TYTUŁ: Kto się chowa w lesie i na śniegu? / Kto się chowa na lądzie i w wodzie?
AUTOR: Pavla Hanácková
ILUSTRATOR: Linh Dao
TŁUMACZ: Piotr Salewski
WYDAWNICTWO: Adamada
ROK WYDANIA: 2018
LICZBA STRON: 16
Nieco poważniej – Kiedy wieloryby miały nogi i inne niesamowite ścieżki ewolucji
Ostatnia propozycja – autorstwa Dougala Dixona, brytyjskiego badacza-ewolucjonisty, to książka popularnonaukowa dla najstarszych grup przedszkolaków. Jej głównym tematem jest oczywiście ewolucja, zmiany i procesy, jakie zaszły na ziemi w ciągu milionów lat. Jak kiedyś wyglądała ziemia? Co się stało, że pojawiły się zwierzęta lądowe? W jaki sposób doszło do ich przystosowania się do życia poza wodą? Dzięki Kiedy wieloryby miały nogi… będziecie potrafili w uproszczony sposób opowiedzieć dzieciom o zmieniającym się świecie.
Fachowa wiedza
Język książki – choć zasadniczo różni się od dwóch poprzednich, wybranych przeze mnie tytułów – jest wciąż bardzo przystępny. Autor książki kładzie nacisk na wiedzę fachową, a jednocześnie stara się prostymi słowami przybliżyć dzieciom, o co właściwie chodzi w ewolucji:
Wyobraź sobie, jak musiały wyglądać prehistoryczne oceany. W ich mrocznych wodach pływały uzębione gady – niektóre były malutkie, inne gigantyczne.
Zrozumienie przekazywanych treści w dużej mierze ułatwiają czytelne, wyjątkowo przejrzyste graficznie ramki z podstawowymi informacjami o danym gatunku. Forma tej niepozornej książeczki, będącej także swojego rodzaju atlasem wymarłych gatunków, trafia do mojego poczucia estetyki i choć nie jestem miłośnikiem pozycji dotyczących dinozaurów to przyznam szczerze, że tytuły rozdziałów – na przykład „Kiedy ptaki miały zęby”, „Kiedy wieloryby chodziły po lądzie” oraz „Kiedy słonie były malutkie” – brzmią bardzo zachęcająco!
TYTUŁ: Kiedy wieloryby miały nogi i inne niesamowite ścieżki ewolucji
AUTOR: Dougal Dixon
ILUSTRATOR: Hannah Bailey
TŁUMACZ: Joanna Ganszyniec
WYDAWNICTWO: Zielona Sowa
ROK WYDANIA: 2019
LICZBA STRON: 64
Lustrzane inspiracje
Każda z dzisiejszych przyrodniczych propozycji spodoba się dzieciom. Kiedy wieloryby miały nogi… pokochają młodzi fani tyranozaurów, a seria Kto się chowa… trafi w gusta małych czytelników, lubiących manualne zabawy z książką. Warto zainspirować się zwłaszcza pomysłem wędrówek z Tysiąca i jednej mrówki. Ponaklejajcie na ziemię małe wycięte papierowe mróweczki i zachęćcie dzieci do podążania ich śladem. Warto też w ramach zajęc przygotować własny atlas o zwierzętach z wysuwanymi obrazkami.