Są książki, których fabuła zapada w pamięć na długie lata. Na roześmianym niebie należy do tego typu literatury dziecięcej. Jest to książka magnetyczna, smutna i poetycka zarazem. Co w niej wyjątkowego?
Pół-chłopiec, pół-ptak
Zamiast nosa ma ptasi dziób. Włosy zastąpiły mu pióra. Nie urodził się w szpitalu, ani nawet w domu – wykluł się ze skorupki, znalezionej na ulicy, pod wiciokrzewem. Już ten krótki opis Nashville’a – głównego bohatera powieści Michelle Cuevas – sytuuje go na podium nietypowych bohaterów literatury dziecięcej. Kim jest ów pół-nastolatek, pół-ptak? Chłopiec wraz z całkiem przeciętną rodziną zamieszkuje w małej miejscowości o wdzięcznej nazwie, Gęsia Skórka. Zważywszy na to, że Nashville jest jedyną osobą w okolicy o tak specyficznym wyglądzie, łatwo wyobrazić sobie gesty ostracyzmu społecznego, jakich doświadcza: kierowca samochodu rozwożącego lody omija jego ulicę szerokim łukiem; ukradkiem słychać niewybredne komentarze; zdarzają się także akty agresji.
Pomimo ogromnego wsparcia rodziny, wyjątkowy chłopiec zdaje sobie sprawę, że nie pasuje do otaczającego go świata – uważa, że najlepiej byłoby mu w przestworzach, wśród jego skrzydlatych przyjaciół. Na dodatek Nashville wkrótce rozpocznie naukę w gimnazjum. Jak przyjmą go rówieśnicy? Czy odnajdzie swoje miejsce?
Inny w świecie obcych spojrzeń
Autorka Na roześmianym niebie swoją opowieść buduje wokół abstrakcyjnej postaci – chłopca, innego niż wszyscy. Czytając tą powieść, widzimy całe spectrum postaw wobec odmienności: są wokół Nashville’a najbliższe mu osoby, które w pełni akceptują jego tożsamość, bezwarunkowo go wspierając; są tacy, którzy usiłują na siłę, choć w dobrej wierze, zmienić chłopca. Znajdą się bohaterowie nierozumiejący inności, ludzie wścibscy, bezmyślnie okrutni, nie potrafiący powstrzymać się od czczej gadaniny:
Nashville był inny niż wszyscy i sprawiał, że ludzie we wsi szeptali, a starsze panie siadywały u fryzjera z włosami nakręconymi na wałki i plotkowały.
Niegasnące marzenie
Uciążliwe, nieustające spojrzenia otoczenia stanowią jedynie część opowieści. Drugą jest uporczywe pragnienie wolności, szukanie swojego miejsca oraz próba odkrycia własnej tożsamości. Nashville nie ma skrzydeł, a jedynie fragment kości dostrzeżony przez lekarza (weterynarza, do którego odesłali rodziców chłopca bezradni pediatrzy) podczas analizy zdjęcia rentgenowskiego:
– Proszę zobaczyć – powiedział, wskazując ramiona. – Tu jest coś dodatkowego. Wziął inne zdjęcie i pokazał je pod światło. Widać na nim było bezdyskusyjnie zarys skrzydła. – To skrzydło? – upewnił się tato. – W miejscu, gdzie skrzydło łączy się z ciałem, jest staw, taki sam jak ten u waszego chłopca.
Dążenie Nashville’a do podjęcia próby lotu nadaje tej historii wymiar niesłychanie poetycki – Na roześmianym niebie to powieść-metafora poświęcona dojrzewaniu do pełni własnego rozwoju. Ta książka przeznaczona jest dla osób wrażliwych i jeszcze bardziej pogłębia zdolność współodczuwania. Cuevas stworzyła historię na miarę Małego Księcia – nieoczywistą, eteryczną i zwyczajnie piękną.
Lustrzane inspiracje
Nauczycielka Nashville’a z gimnazjum – o wymownym nazwisku – Starling jest prawdziwym pedagogiem z powołania. Dba o integrację klasy i podsuwa im pomysły, które mają rozbudzić kreatywność dzieci. Podczas zajęć w bibliotece można śmiało wykorzystać dwa z jej pomysłów:
- zabawę wprowadzającą do działań w grupie – oto jej opis: „[…] wychowawczyni postawiła krzesło pośrodku koła i usiadła. – Nazywam się pani Starling – powiedziała – i lubię słodką herbatę. Niech wstaną wszyscy, którzy też ją lubią. Wstało sześcioro uczniów, w tym Nashville. – A teraz – ciągnęła nauczycielka – osoby, które stoją, muszą szybko zamienić się miejscami!”. Osoba, pozostająca w środku, kontynuuje zabawę, mówiąc coś o sobie. Dzięki przeprowadzeniu tej zabawy w bibliotece, dzieci uczestniczące w zajęciach mogą lepiej się poznać.
- pudełko z pytaniami – Starling kazała uczniom zapisać pytanie, na które chcieliby poznać odpowiedź. Następnie dzieci wrzuciły je do przygotowanego wcześniej pudełka: „Kiedy kartki znalazły się już w środku, cała klasa zaczęła się zastanawiać, jak brzmią te pytania, które szumiały w pudełku jak stado pszczół”. Zaproponuj taką zabawę dzieciom – może mieć ona wiele wariantów. Pytania mogą dotyczyć konkretnej tematyki lub ich zakres może być nieograniczony. Odczytajcie je wspólnie na głos oraz zastanówcie się, gdzie można poszukać odpowiedzi. Dzieci mogą wymienić się pytaniami lub losować karteczki z pudełka i np. spróbować odgadnąć, kto jest autorem pytania.
TYTUŁ SERII: Na roześmianym niebie
AUTOR: Michelle Cuevas
ILUSTRATOR: Julie Morstad
LICZBA STRON: 176
WYDAWNICTWO: Nasza Księgarnia
ROK WYDANIA: 2018